فهرست مطالب
علت و درمان تحلیل لثه در کودکان
لثه شامل بافتی است که در غشاء مخاطی و بالای آرواره درون دهان قرار گرفته است . تحلیل لثه یکی از مشکلاتی است که خیلی‌ها از جمله کودکان را درگیر می‌کند و البته خیلی‌ها هم هستند که از این بیماری می‌ترسند و حتی پیش از آن‌که اتفاق بیفتد ، نگرانش می‌شوند دراین مقاله درباره ی علت و درمان تحلیل لثه در کودکان صحبت می کنیم .
برای همین ممکن است بیشتر از قبل مسواک بزنند و از نخ دندان و دهانشویه استفاده کنند ، در حالی که مسواک بیش از حد یا استفاده نادرست از نخ دندان نه تنها به بهبود شرایط کمکی نمی‌کند که حتی می‌تواند وضعیت را بدتر کند .
برای همین باید بدانیم علت و درمان تحلیل لثه در کودکان چیست تا بدرستی بتوانیم از بروز این مشکل پیشگیری کنیم .
تحلیل لثه
از نظر شکل ظاهری بافت لثه به دو دسته نازک و ضخیم تقسیم بندی می‌شود . مسلما مشخص است که یک لثه نازک ، استعداد بیشتری برای تحلیل نسبت به یک لثه ضخیم دارد .
الگوی رویشی دندان‌ها نیز در تحلیل لثه موثر است . وقتی یک دندان در یک قوس فکی به حالت بیرون زده قرار گیرد ، استخوان و لثه پوشاننده روی ریشه این دندان نازک تر شده و مستعد تحلیل می‌شود .
گاهی در دهان بچه‌ها حالت تحلیل مشاهده می‌شود . در این‌گونه مواقع اگر کودک در سن رشد قرار دارد ، باید صبر کرد چون هماهنگ با رشد زائده فکی امکان رشد ابعاد لثه وجود دارد و در اکثر مواقع تحلیل لثه خودبه‌خود برطرف می‌شود .
از دیگر علت و درمان تحلیل لثه در کودکان وجود فشار بیش از حد و آسیب رسان (تروما) به این بافت است . این تروما می‌تواند یک پاسخ التهابی در لبه لثه ایجاد کند که متعاقب آن لثه و استخوان زیرین از بین می‌رود .
این نوع تحلیل را می‌توان بیشتر در افرادی مشاهده کرد که با یک مسواک خشن به روش افقی و با فشار دست زیاد مسواک می‌زنند . بنابراین نظافت دهان به روش فوق بیشتر از اینکه به بهبود وضعیت کمک کند آسیب رسان خواهد بود .
تحلیل لثه ؛ آشکار و پنهان
گاهی تحلیل لثه قابل مشاهده است و افراد متوجه آن می‌شوند ، اما خیلی وقت‌ها شرایطی پیش می‌آید که تحلیل لثه اتفاق می‌افتد، ولی دیده نمی‌شود .
اغلب کسانی که برای علت و درمان تحلیل لثه در کودکان به دندانپزشکان مراجعه می‌کنند ، با تحلیل لثه آشکار مواجه هستند و زمانی که می‌بینند لبه لثه از روی مینا حرکت کرده و به ریشه رسیده ، از متخصصان مشورت می‌خواهند .
در تحلیل پنهان هم چنین اتفاقی رخ می‌دهد و اتصال دندان به لثه و استخوان از بین می‌رود، اما این وضع قابل مشاهده نیست و فرد نمی‌تواند آن را ببیند .
دلایل ابتلا به تحلیل لثه
به چند دلیل ممکن است فرد به بیماری عقب رفتگی دندان مبتلا شود که مهمترین آنها عبارتند از :
- بیماری‌های دهان و دندان : این بیماری‌های ، عفونت‌های باکتریایی دهان هستند که بافت لثه و استخوان‌هایی که دندان‌ها را در جای خود محکم نگه می‌دارند تخریب می‌کنند . این بیماری‌ها دلیل اصلی عقب رفتگی لثه هستند .
- ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ : اگر بیماری دیابت کنترل نشود ممکن است بر دندان و لثه‌ها اثر بگذارد و باعث بیماری‌های دهان و دندان شود . به طور کلی بیماری دیابت احتمال پوسیدگی دندان و بیماری‌های قارچی دهان را افزایش می‌دهد . علاوه بر این ، در افراد مبتلا به دیابت جراحات دهانی دیرتر بهبود می‌یابند . خشکی دهان نیز یکی از مشکلات افراد مبتلا به دیابت است که سبب ایجاد عفونتها دهانی می‌شود .
- عوامل ژنتیک : بعضی از افراد ممکن است مستعد بیماری‌های دهان و دندان باشند . در واقع مطالعات نشان می‌دهند که ۳۰ درصد از جمعیت علیرغم مراقبت‌های دهان و دندانی ، بطور ژنتیک مستعد ابتلا به بیماری‌های دهانی هستند .
- مسواک زدن به روش نادرست : اگر مسواک شما خیلی درشت و خشن باشد یا به روش نادرستی مسواک بزنید ، باعث از بین رفتن مینای دندان و عقب رفتن لثه‌ها خواهید شد .
- مراقبت ناکافی از دهان و دندان : مسواک زدن و نخ کردن ناکافی سبب تشکیل پلاک و رسوب در خط لثه می‌شود (رسوبات مواد سفتی هستند که فقط با وسایل حرفه‌ای دندانپزشکی قابل تمیز شدن هستند) .
- سایش و فشردن دندان‌ها بر یکدیگر : سبب فشار بیشتر بر دندان‌ها و بافت اطراف آنها می‌شود و می‌تواند سبب عقب رفتگی لثه‌ها نیز باشد .
- کج بودن و جفت نشدن دندان‌ها : اگر دندان‌ها نامنظم باشند یا به خوبی بر روی هم جفت نشوند ، نیروی بیشتری به لثه‌ها و استخوان‌های اطراف آنها وارد می‌شود و عقب رفتگی لثه ایجاد می‌شود .
دلایل ابتلا به تحلیل لثه
تحلیل لثه در اثر پیشروی بیماری‌های لثه
اگر عفونت لثه (برای مثال بیماری‌های لثه) درمان نشود ، به مشکل تحلیل لثه می‌انجامد . تحلیل رفتن لثه از بین رفتن پیشرونده و تشدید شونده بافت لثه است که عموماً در انتهای دندان مشاهده می‌شود .
کوتاهی در درمان تحلیل لثه نیز به نمایان شدن ریشه دندان و بروز درد و حساسیت منجر می‌شود . اگر چه تحلیل لثه معمولاً در بزرگسالان بالای ۴۰ سال دیده می‌شود ، اما کودکان نیز از این بیماری در امان نیستند .
کودکان ممکن است در سن ۷ سالگی تحلیل رفتن لثه را تجربه کنند .
مصرف دخانیات ، هورمون‌ها ، مسواک زدن به شیوه اشتباه ، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان ، دندان قروچه یا بیماری لثه از عامل‌های خطر تحلیل لثه در ک محسوب می‌شود .
اما علت و درمان تحلیل لثه در کودکان رویش غیرطبیعی دندان در محل نامناسب است .
در صورت مشاهده نشانه‌های تحلیل لثه ، مانند بلندتر شدن دندان یا شکایت فرزندتان از حساس شدن دندان ، در اولین فرصت با دندانپزشک مشورت کنید .
درمان تحلیل لثه
پر واضح است که برای اقدام به یک درمان موفق ابتدا باید عوامل ایجادکننده مشکل را شناسایی کنیم .
مثلا اگر علت تحلیل ، بیماری لثه است ، ابتدا باید با درمان جراحی و حذف عفونت و رعایت دستورات بهداشتی ، التهاب و بیماری را در ناحیه ریشه‌کن کنیم .
مدتی بعد از ایجاد بافت لثه‌ای سالم در صورت نیاز و امکان درمان‌های بازسازی بافت آغاز خواهدشد .
اگر عامل تحلیل ، مسواک‌زدن خشن است به بیمار توصیه می‌شود با روش درستی مسواک بزند (استفاده از مسواک نرم ، فشار دست ملایم هنگام مسواک‌زدن و تاحدامکان مسواک‌زدن به روش عمودی نه افقی .) ، اگر دندان‌ها به صورت نامرتب در قوس فک قرار دارند ، مشاوره اردتودنسی انجام شود و اگر بیماری دیابت تحت کنترل نیست ، کنترل شود ، بنابراین حذف یا کنترل تک‌تک این عوامل به کنترل تحلیل لثه کمک می‌کند .
پیشگیری
بهترین راه پیشگیری از تحلیل لثه این است که از دهان و دندان کودک خود به درستی مراقبت کنید . به کودک بگویید دندانهایش را هر روز مسواک بزند و نخ دندان بکشد و حداقل دو بار در سال به دندانپزشک کودکان مراجعه نمایید .
اگر کودک پسروی لثه داشته باشد باید به دفعات بیشتر به دندانپزشک مراجعه کند. همیشه از مسواک نرم (سافت) برای کودک استفاده کنید و روش صحیح مسواک زدن را از دندانپزشک بپرسید .
اگر کودک مشکلات بایت یا دندان قروچه دارد، درباره اصلاح مشکل و جلوگیری از آسیبهای ناشی از آن با دندانپزشک صحبت کنید .
دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان – دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه
(ارتودنسی اطفال – فیشور سیلانت – فلوراید تراپی – فضانگهدارها – روکــش دندان شیری – عصب کشی دندان شیری – دنـدانپزشکی تحت بیهـوشی)
