فهرست مطالب
علت و درمان دندان قروچه کودکان در خواب و بیداری و عوارض آن (سایش دندان)
درمان دندان قروچه کودکان در خواب و بیداری دندان‌قروچه (سایش و فشار دادن دندان‌ها به یکدیگر) در حقیقت نشان دهنده سایش غیرارادی دندان‌ها به یکدیگر است. این مشکل معمولاً در طول خواب برای فرد ایجاد میشود، اما برخی کودکان ممکن است با این شرایط حتی در هنگام بیداری نیز مواجه گردند. طبق بررسی‌های انجام شده دندان‌قروچه در بین حدود ۲۰% کودکان تا سن ۱۱ سالگی مشاهده میشود، هر چند به خاطر نادیده گرفتن بسیاری از این موارد توسط والدین، احتمالاً این آمار کمتر از واقعیت می‌باشد. مشابه افراد بزرگ‌سال، مشکل دندان‌قروچه در بین کودکان دلایل متعدد و متفاوت دارد، اما علائم ایجاد این مشکل ممکن است متفاوت بوده و به همین خاطر همواره امکان توجه بیش از حد یا تشخیص نامناسب آن وجود دارد.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6cd0d8″]
اگر تصور می‌کنید کودک شما دچار مشکل دندان‌قروچه است، لازم است در اسرع وقت با متخصصین در این رابطه ملاقات شود. به این ترتیب متخصصان وضعیت دندان‌های کودک شما را بررسی کرده و احتمالاً از عکس‌برداری رادیولوژی برای بررسی شدت مشکل و میزان آسیب وارد شده به دندان‌ها و استخوان استفاده می‌کنند. علاوه بر این متخصصین به شما پیشنهاد می‌دهند از روش‌های درمان خاص همچون محافظ دهان برای کمک به از بین بردن عادت‌های نامناسب کودک در این رابطه و کاهش این شرایط استفاده نمایید.
درمان دندان قروچه کودکان در خواب
بسیاری از کودکان دندان‌های خود را در مراحل خاص از زندگی خود به یکدیگر فشار می‌دهند. به این ترتیب برخی کودکان دندان‌های خود را محکم بر روی فک‌ها به یکدیگر فشار داده و حتی ممکن است در برخی شرایط شدت فشار وارد شده به دندان‌ها در هنگام دندان‌قروچه به قدری زیاد باشد که در نتیجه آن صدا شنیده شود. همچنین کودک معمولاً به خاطر صدای دندان‌قروچه خود از خواب بیدار نمی‌شود، اما سایر کودکان در اتاق ممکن است به خاطر این شرایط از خواب بیدار شده و احساس ناراحتی داشته باشند.
در اکثر موارد، کودکانی که دندان‌های خود را به یکدیگر فشار می‌دهند به دندان‌های خود در نتیجه این کار آسیب وارد نمی‌کنند. در حقیقت در موارد بسیار نادر و هنگامی که دندان‌قروچه مداوم انجام شود، این شرایط می‌تواند باعث وارد شدن آسیب به دندان‌های فرد شود.
دلایل و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
برخی از عوامل مربوط به دندان‌قروچه به شرح زیر هستند:
- استرس احساسی همچون عصبانیت یا تشویش
- درگیری ذهنی
- تلاش یا فشار فیزیکی همچون ابتلا به بیماری، سوءتغذیه یا از دست دادن آب بدن
- بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها
- مصرف نامناسب دارو (به خصوص آمفتامین)
- در آوردن دندان (در بین نوزادان و کودکان)
- وجود آلرژی
- بیماری های انگلی
خطرات و عوارض جانبی دندان‌قروچه و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
دندان‌قروچه مداوم باعث میشود مینای دندان از بین رفته و در نتیجه این شرایط عاج دندان در معرض محیط خارجی قرار گیرد. عاج دندان لایه داخلی دندان است که زیر مینای دندان قرار گرفته و نرم می‌باشد. به این ترتیب فرسایش این ناحیه از دندان سریع‌تر از مینای سخت دندان انجام شده و در نهایت ناحیه پالپ دندان دچار عفونت میشود. بی‌توجهی به این شرایط در مراحل اولیه آن گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد عوارض جدی و مشکلات حاد در این رابطه شود.
برخی از عوارض جانبی معمول دندان‌قروچه (در صورت درمان نشدن به نحو مناسب) به شرح زیر هستند:
- وارد شدن آسیب به دندان‌ها در نتیجه فشار: دندان‌قروچه باعث وارد شدن فشار بیش از حد به دندان‌ها میشود. به این ترتیب سایش مداوم دندان‌ها به یکدیگر فشار زیاد به آن‌ها وارد کرده و باعث فرسایش سطح دندان و صاف شدن آن میشود. در نهایت این شرایط می‌تواند با افتادن زودتر از موعد دندان‌ها همراه شود. از دست دادن دندان‌ها به خاطر فشار ناشی از دندان‌قروچه و شل شدن آن‌ها، نامرتبی دندان‌ها را به دنبال دارد. دندان‌های دچار پوسیدگی ممکن است فرو ریخته و بی‌نظمی دندان‌ها در دهان و عقب رفتگی یا تحلیل لثه را به همراه داشته باشند. این شرایط در خفیف ترین وضعیت باعث فرسایش شدید
-
خطرات و عوارض جانبی دندان‌قروچه و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
- سردرد و میگرن در هنگام بیدار شدن از خواب: دندان‌قروچه می‌تواند از دلایل احتمالی ایجاد سردرد و میگرن بوده و این ریسک در بین افراد بزرگ‌سال نیز به‌طور مشابه وجود دارد.
- مشکلات هاضمه: در صورتی که فرسایش دندان‌ها شدید بوده یا دندان‌ها به خاطر دندان‌قروچه دچار حساسیت شوند، این شرایط بر نحوه مناسب جویدن غذا در دهان تاثیر منفی می‌گذارد و ممکن است برای بیمار مشکلات هضم غذا ایجاد شود (زیرا جویده نشدن مناسب مواد غذایی می‌تواند برای عملکرد معده و سیستم گوارشی مشکل ایجاد کند). این شرایط می‌تواند در نتیجه مشکلات مربوط به رعایت نکردن مناسب بهداشت دهان و دندان و نیز درد دندان نیز ایجاد شود.
- مشکلات غذا خوردن و تغذیه: غذا خوردن و تغذیه ممکن است به خاطر مشکلات ناشی از دندان‌قروچه برای کودک دشوار شده و این شرایط می‌تواند باعث کاهش وزن و سوءتغذیه در موارد خاص شود.
- درد ناشی از نامرتبی دندان‌ها: این شرایط هنگامی ایجاد میشود که بین دندان‌های روی فک بالا و پایین (در هنگام غذا خوردن، صحبت کردن و استراحت کردن) تماس مناسب برقرار نشده و این شرایط باعث درد، ناراحتی و حتی لق شدن دندان‌ها شود.
- ناراحتی و درد در ناحیه مفصل گیجگاهی: سایش غیر ضروری دندان‌ها به یکدیگر (به معنی سایش دندان‌ها و فشار دادن آن‌ها به هم به غیر از زمان غذا خوردن و صحبت کردن) می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی در محل مفصل گیجگاهی شود.
عوارض دندان ناشی از دندان‌قروچه
علاوه بر این دندان‌قروچه می‌تواند باعث ایجاد مجموعه متنوعی از مشکلات دندان همچون موارد زیر برای بیمار شود:
- ترک خوردن مینای دندان
- سایش و خوردگی شدید دندان‌ها
- شکستگی دندان یا وارد شدن آسیب به ترمیم آن
- وارد شدن فشار به مفاصل و بافت‌های نرم در محل مفصل فک
علائم و نشانه‌ها و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
علائم و نشانه‌های دندان‌قروچه به شرح زیر هستند:
- شنیدن صدا از دهان فرد در هنگام خوابیدن وی
- سردرد، درد فک یا درد در ناحیه گوش
- درد دندان به خصوص پس از بیدار شدن از خواب
- درد یا سفتی در نواحی مختلف صورت و شقیقه‌ها پس از بیدار شدن از خواب
- درد یا سفتی در ناحیه فک در هنگام جویدن غذا به خصوص در هنگام خوردن صبحانه
- فشار دادن دندان‌ها به هم در هنگام عصبانیت، تشویش یا ناراحتی
- حساس شدن دندان‌ها
- ترک‌خوردگی یا تراشیدگی مینای دندان
- ایجاد برآمدگی در بافت گونه در نتیجه گاز گرفتن آن
- لق شدن دندان‌ها
روش‌های کنترل و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
در صورتی که کودک شما دچار مشکل دندان‌قروچه است، دندانپزشک می‌تواند روش‌های مناسب برای رفع مشکل به شما پیشنهاد کرده و از وارد شدن آسیب به دندان‌ها به خاطر فشار دادن یا سایش آن‌ها جلوگیری کند. به این ترتیب استفاده از روش‌های مناسب دندانپزشکی می‌تواند مانع از وارد شدن آسیب به دندان‌ها شود، هر چند با استفاده از این روش‌ها امکان درمان مشکل به صورت کامل وجود ندارد. روش‌های درمان قابل استفاده به این منظور به شرح زیر هستند:
رفع نامرتبی دندان‌ها (قرارگیری نامناسب دندان‌های فک بالا و پایین بر روی هم)
امروزه از دو استراتژی مختلف برای کنترل نامرتبی دندان‌ها استفاده میشود که عبارت از روش‌های مداخله و استفاده از ابزارهای محافظ است. برای مداخله در شرایط دندان‌ها معمولاً از روش‌های دندانپزشکی و توان‌بخشی استفاده میشود. رایج‌ترین و موثرترین روش‌های قابل استفاده به این منظور عبارت از حفاظت از دندان‌ها با اسپیلینت‌های مخصوص است. این اسپیلینت‌ها نام‌های مختلف داشته (محافظ دهان، محافظ دندان‌قروچه، سینی محافظ، و محافظ شبانه) و با توجه به ظاهر و ماهیت عملکرد مختلف می‌باشند. با این وجود همه اسپیلینت‌ها به صورتی طراحی شده‌اند که از حرکت غیرعمدی دندان‌ها جلوگیری کنند.
ابزارهای محافظ یک روش درمانی است که برای کاهش صدای ناشی از دندان‌قروچه و حفاظت از دندان‌ها در برابر فرسایش بیش از حد و جلوگیری از تاثیرات بد ناشی از این شرایط استفاده میشود. در حقیقت ابزارهای محافظ باعث ایجاد محدودیت در حرکت عضلات تاثیرگذار بر دندان‌قروچه در طول خواب میشود، اما باید توجه داشته باشید استفاده از این ابزارها همچون ابزارهای رفع خروپف و وقفه تنفسی در خواب، فقط می‌توانند این مشکل را کنترل کنند و تاثیر مناسب برای درمان آن ندارند.
ابزارهای پیشرفته آرواره (MADs)
ابزارهای پیشرفته آرواره برای کنترل خروپف و وقفه تنفسی در خواب استفاده می‌شوند، اما امکان استفاده از آن‌ها برای جلوگیری از دندان‌قروچه در طول خواب نیز وجود دارد. این ابزارها در عمل تاثیر بسیار خوبی در کاهش دندان‌قروچه در خواب دارند، اما ممکن است عوارض جانبی نامطلوب برای بیمار به همراه داشته باشند. با استفاده از این ابزارها امکان کاهش درد و دندان‌قروچه وجود خواهد داشت.
اصلاح وضعیت دندان‌ها و درمان دندان قروچه کودکان در خواب
نامرتبی دندان‌ها می‌بایست به منظور جلوگیری از وارد شدن آسیب به خاطر دندان‌قروچه و سایش دندان‌ها به یکدیگر در اسرع وقت تحت درمان قرار گیرد. به این ترتیب روش‌های درمان ارتودنسی می‌تواند کمک موثر به برخی افراد در این رابطه باشد.
روش‌های فیزیوتراپی برای کنترل دندان‌قروچه
روش‌های فیزیوتراپی قابل استفاده برای کنترل دندان‌قروچه به شرح زیر هستند:
- کنترل استرس: کنترل استرس برای مدیریت دندان‌قروچه بسیار مهم است. به خاطر اینکه افراد دچار این مشکل گرایش به فشار دادن دندان‌ها به یکدیگر را در شرایط استرس‌زا دارند، کنترل استرس می‌تواند نقش موثر در کاهش شدت دندان‌قروچه داشته باشد.
- بیوفیدبک: در مواردی که کودک شما در ارتباط با ترک عادت‌های مضر خود (به خصوص در ارتباط با دندان‌قروچه) سرسختی و ناراحتی از خود نشان می‌دهد، روش بیوفیدبک می‌تواند برای رفع این مشکل مفید و مناسب باشد.
- رفتار درمانی: در صورتی که شما دچار مشکل دندان‌قروچه هستید، ممکن است بتوانید از دندانپزشک خود بخواهید روش درست فعالیت دهان و فک را به شما آموزش دهد. به این ترتیب آشنایی مناسب با این شرایط می‌تواند خطر عوارض ناشی از دندان‌قروچه را کاهش دهد.
