فهرست مطالب
ارتودنسی ثابت در کودکان انواع مزایا و هزینه
ارتودنسی را می توان برای رده های سنی در کودکان انجام داد . تشخیص نیاز به ارتودنسی در کودکان نیازمند مراجعه به پزشک است . ارتودنسی متحرک و ارتودنسی یا سیمپیچی ثابت انواع مختلف ارتودنسی به شمار می روند . در این مقاله درباره ی ارتودنسی ثابت در کودکان انواع مزایا و هزینه صحبت می کنیم .
حتما تا به حال کودکان زیادی را در اطراف خود دیدهاید که با دندانهایسیمکشی شده میخندند و بسیار هم بامزه به نظر میرسند . اما تا به حال فکر کردهاید علت سیمکشی یا ارتودنسی دندان کودکان در این سن و سال چیست؟
ارتودنسی کودک
اولین معاینه کودکان برای تشخیص اینکه دندانها یا فکشان نیاز به ارتودنسی ثابت در کودکان انواع مزایا و هزینه دارد یا نه ، باید در سن ۶ سالگی انجام شود . برای تشخیص انجام ارتودنسی تنها معاینه دندانپزشک کافی نیست و کودک حتما باید توسط متخصص ارتودنسی کودکان معاینه شود .
زمان مناسب برای معاینه ارتودنسی کودک ، ۶ تا ۷ سالگی و قبل از رسیدن به سن بلوغ است و بهتر است درمان قبل از سن ۸ تا ۹ سالگی انجام شود . اگر بچه مشکل فکی داشته باشد ، در سن شروع درمان ، برای او ارتودنسی متحرک و یا همان ارتوپدی فک انجام میشود . در روش ارتودنسی متحرک ، پلاک متحرک در دهان کودک قرار داده میشود .
علت اهمیت ارتودنسی برای کودکان
کودکان نیز همچون بزرگسالان ممکن است به مشکلات دندانی از قبیل کجی ، هم پوشانی دندانها ، ازدحام دندانها یا «مال اکولوژن» (اختلاف در اندازه فک بالا و پایین که سبب بد بسته شدن دهان میشود) دچار شوند و از این رو به ارتودنسی ثابت در کودکان انواع مزایا و هزینه نیاز پیدا میکنند . گاهی نیز مشکلات فک و دندان موجب پوسیدگی دندانها میشود و کودک دندانهای خود را زود از دست میدهد .
چرا و چه زمانی کودکان به ارتودنسی نیاز دارند؟
در صورتی که بیمار هر کدام از مشکلات یا شرایط زیر را داشته باشد، انجام ارتودنسی دندان کودکان میتواند برای او مفید باشد :
- از دست دادن زودهنگام دندانهای دائمی
- مشکل در جویدن غذا
- نفس کشیدن با دهان
- مکیدن انگشت شست
- شلوغی و نامرتبی دندانها و یا داشتن دندان اضافه
- جلو بودن یا عقب بودن بیش از اندازهی فکها نسبت به همدیگر
- گاز گرفتن مداوم گونه (از داخل)
- قرار نگرفتن دندانهای جلو روی هم و یا قرار گیری آنها به شکل غیرطبیعی
- ظاهر نامتقارن صورت به علت نامرتبی دندان ها یا فک
- دندان قروچه
انواع ارتودنسی ثابت
ارتودنسی دایمون
بریس های ارتودنسی دایمون از فلز مشابه مورد استفاده در تولید بریس های فلزی سنتی ساخته می شود . به هر حال ، بریس های دایمون نیازی به استفاده از الاستیک ندارند و به این ترتیب تعداد جلسات درمانی کمتر و نیز سایش کمتر در نتیجه استفاده از آنها بر روی دندان ایجاد می شود .
بریس های دایمون از فلز ، سرامیک ، یا براکت های شفاف ساخته می شود . این بریس ها اندازه ای مشابه بریس های فلزی دندان دارند ، اما در آنها از گیره های مخصوص برای کمک به نگه داشتن سیم های ارتودنسی جهت هدایت دهان ها به محل صحیح استفاده می شود .
ارتودنسی دایمون
این گیره ها به کاهش فشار وارد شده به دندان کمک کرده و به خاطر عدم نیاز به الاستیک یا جایگزینی آن، نیاز کمتری به اصلاح دارند. هزینه ارتودنسی دیمون یا روشهای ارتودنسی دیگر نباید شما را از دستیابی به لبخندی که همیشه آرزوی داشتن آن را داشتید بازدارد . بریسهای دیمون به میزان اصلاحاتی که دندانهای شما نیاز دارد بستگی دارد . بسیاری از بیمههای دندانپزشکی منابعی را برای درمان با بریسهای دیمون اختصاص میدهند .
انواع ارتودنسی ثابت
ارتودنسی سرامیکی
بریس های سرامیکی از مواد اولیه شفاف ساخته می شوند و به همین خاطر جلب توجه آنها کمتر از بریس های فلزی است . به همین دلیل ، بریس های سرامیکی عمدتاً برای جوانان و افراد بزرگسال که دارای نگرانی های خاص در ارتباط با زیبایی صورت هستند ، استفاده می شود .
با وجودی که این نوع بریس ها کمتر جلب توجه می کنند ، اما نیازمند مراقبت بیشتر برای حفظ سلامت دهان هستند ، زیرا بریس های سرامیکی بزرگتر و شکننده تر از بریس های فلزی عادی می باشند . به همین دلایل ، مراحل ارتودنسی نامرئی در بریس های سرامیکی بیشتر برای دندان های بالای پیشین در دهان استفاده می شوند .
بریسهای فلزی
بریسهای فلزی قدیمی که معمولاً از استیل ضدزنگ گرید بالا ساخته میشوند تا به امروز پرکاربردترین بریس ارتودنسی ثابت محسوب میشوند . بریسهای فلزی میلههایی فلزی دارند که دور دندانهای آسیا را دربر میگیرد و براکتهای فلزی کوچکتر نیز با سیمان به سطوح جلویی دندانهای دیگر چسبانده میشود .
سیم فلزی باریک و مارپیچی که بین براکتها وجود دارد، دندانها را به آرامی به سمت موقعیت مناسب هدایت میکند. این سیم قوسی با کشهای منعطف، بستهای فلزی یا گیرههایی از انواع دیگر روی براکتها ثابت میشود.
بریسهای نامرئی زبانی
هرچند بریسهای سرامیکی زیاد در چشم نیستند ، اما روش ارتودنسی دیگری نیز وجود دارد که بریسهای ثابت را عملاً نامرئی میسازد . این بریسهای نامرئی که به بریسهای زبانی (لینگوال) شهرت دارند ، پشت دندان در سمت زبان قرار میگیرند. سازو کار عملکرد و تاثیرگذاری آنها مشابه دیگر بریسهای فلزی است ، اما با وجود ساخته شدن از فلز به دلیل مخفی شدن پشت دندانها قابل مشاهده نیستند .
چگونگی ارتودنسی کودکان
زمانی که دندانهای کودکان بطور کامل رشد میکنند ، میتوان با یک بررسی سطحی از نامرتبی آنها آگاه شد و سپس برای درمان آنها به پزشک مراجعه نمود .
پس از آن دندانپزشک معالج ، کودک را به بخش رادیوگرافی راهنمایی میکند . این امر زمانی صورت میگیرد ، که نامرتب بودن دندانها بصورت نهفته بود و برخی از دندانهای اضافه در زیر لثه ، موجب از بین رفتن ریشه دندانها و همچنین نامرتبی آنها میشود . برخی از دندانپزشکان نیز با یک شمارش، تعداد کم بودن دندانها را تشخیص داده و متوجه میشوند، که دندانهای کم ممکن است در قسمت ریشه دیگر دندانها اختلال ایجاد کنند .
دندانپزشک با فشار دادن مادهای خمیری به بالا و پایین دندانهای کودک ، قالبی از الگوی قرارگیری دندانها را تهیه میکند . زمانی که قالب خارج شده، خشک و سفت شد ، نمونهای از دندانهای کودک حاصل میشود که به تصمیم گیری برای درمان کمک میکند .
چگونگی ارتودنسی کودکان
در ارتودنسی ثابت در کودکان انواع مزایا و هزینه از بریسهایی با رنگهای شاد استفاده میشود که با اعمال فشار ثابت بر دندانها بینظمیها را اصلاح کرده و آنها را ردیف و صاف میکند . برخی از دندانپزشکان برای درمان دندانهای کودکان از هدگیر نیز استفاده میکنند . هدگیر وسیلهای سیمی و شبیه به نعل اسب است که به دندانهای پشتی کودک چسبیده و آنها را به سمت عقب میکشد تا فضای بیشتری برای دندانهای جلویی ایجاد شود . پس از نصب بریس، کودک باید هر چند هفته یک بار تحت نظر دندانپزشک قرار بگیرد .
مدت زمان استفاده کودک از بریس، به میزان مشکل او بستگی دارد، اما این زمان به طور میانگین ۲ سال تخمین زده میشود که بعد از آن کودک میتواند برای مدت کوتاهی، از یک قالب نگهدارنده کوچک استفاده نماید . این قالب که عموما از جنس پلاستیک سخت با سیمهای فلزی یا یک پلاستیک محافظ دهان است ، از بازگشت دندانها به محل اصلیشان جلوگیری میکند .
حداقل سن درمان ارتودنسی چه زمانی است؟
هیچ سن مشخصی برای درمان ارتودنسی مشخص نشده است . برنامه درمانی بستگی به نیاز بیمار دارد . مثلا کودکی که دچار شکاف کام است ، پیش از بیرون زدن اولین دندانها باید تحت درمان قرار بگیرد .
سایر کودکان ممکن است بهتر باشد از ۶ یا ۷ سالگی درمان را شروع کنند، حتی اگر همه دندانهای شیری خود را از دست نداده باشند. هدف از درمان زود هنگام ، پیشگیری از مشکلات فک و دندان در آینده است . با درمان اولیه فضای بهتری در دهان برای بیرون زدن یا رشد دندانهای دائمی ایجاد میشود .
بسیاری از کودکانی که نیازمند درمان ارتودنسی زود هنگام هستند ، ممکن است برای تکمیل درمان در بزرگسالی نیز لازم باشد براکت استفاده کنند. اما بیشتر کار درمان پیشتر انجام شده و نیاز بسیار کمی (در صورت نیاز) به درمان بعدی وجود دارد .
مزایای ارتودنسی در کودکی
ارتودنسی ثابت در کودکان انواع مزایا و هزینه بزرگسالان غالباً به دوره زمانی طولانیتری نیاز دارد و میتواند مستلزم کشیدن دندانها یا جراحی دهان و دندان باشد.
اما با طی کردن دوره ارتودنسی در دوران کودکی میتوان نیاز به انجام ارتودنسی در بزرگسالی را به طور قابل ملاحظهای برطرف کرد. به این ترتیب احتمال آنکه شما در آینده به کشیدن دندان یا جراحی دهان و دندان نیاز داشته باشید ، به حداقل ممکن خواهد رسید .
مزایای ارتودنسی در کودکی
برای افراد جوانی که نشانهها و علائم مشخصی از نیاز به ارتودنسی پیشگیري در آنها دیده میشود ، این روش درمانی میتواند فرصتی برای برخورداری از مزایا و فواید زیر را برای آنان فراهم کند :
- هدایت و رشد صحیح فکها
- تنظیم عرض و انحنای مناسب سقف بالایی و پایینی دهان
- هدایت دندانهای دائمی که دچار انحراف شدهاند به وضعیت سالم و طبیعی
- کاهش خطر آسیبدیدگی از ناحیه دندانهای پیشآمده جلویی
مزایای ارتودنسی در کودکی
- کمک به ترک عادتهای مضری از قبیل مکیدن شست یا سایر انگشتها که میتواند عاملی برای انحراف فک و دندانها باشد.
- کاهش یا رفع مشکلات موجود در بلعیدن غذا یا قدرت تکلم
- بهبود زیبایی ظاهری و سطح اعتماد به نفس
- کمک به سادهتر کردن یا کوتاه کردن طول دوره درمان ارتودنسی ثابت در کودکان انواع مزایا و هزینه در آینده در صورتی که به عنوان بخشی از یک برنامه جامع درمانی، نیاز به انجام آن باشد .
- کاهش احتمال نهفته ماندن دندانهای دائمی (یعنی دندانهایی که باید رشد کنند و از لثه خارج شوند، در داخل لثه و بافتهای نرم باقی میمانند) و حفظ یا ایجاد فضای کافی برای رشد دندانهایی که در حال خارج شدن از لثه هستند .
مدت زمان درمان ارتودنسی کودک
طول درمان متفاوت است و بستگی به شدت مشکل، همکاری کودک و رشد او دارد . معمولا در اکثر افراد دوره درمان ۱۸ تا ۳۶ ماه خواهد بود .
نحوه مراقبت از ارتودنسی کودک
همانطور که گفته شد برای ارتودنسی کودکان از بریس استفاده میشود . مراقبت از دندانها در زمان اتصال بریس ، یکی از نکاتی که باید مورد توجه والدین باشد .
شستن دندانها بعد از هر وعده غذایی و استفاده از نخ دندان ضرورت دارد. علاوه بر این ، بررسی مرتب دندانها برای جلوگیری از پوسیدگی، نیز امری ضروری میباشد .
والدین باید مراقب کودک باشند تا خوردن برخی غذاها همچون ، ذرت بو داده ، آبنبات ، نوشیدنیهای شیرین ، آب میوه و آدامس خودداری نماید.اگر پلاستیکهای بریس شل و یا نوک سیمها تیز شوند، باید کودک را سریعا به نزد دندانپزشک برد .
هزینه و قیمت
درمان ارتودنسی ثابت در کودکان انواع مزایا و هزینه قابل توجهی دارد و شرکتهای بیمه نیز عموماً مبلغ زیادی را برای این درمان پرداخت نمیکنند . متاسفانه یک مبلغ مشخص را نمیتوان برای تمام درمانها اعلام کرد . هزینه ارتودنسی کودکان به طرح درمانی خاص هر بیمار و سن وی بستگی دارد .
دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان – دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه
(ارتودنسی اطفال – فیشور سیلانت – فلوراید تراپی – فضانگهدارها – روکــش دندان شیری – عصب کشی دندان شیری – دنـدانپزشکی تحت بیهـوشی)