فهرست مطالب
انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
عمل جراحی فک بالا و یا فک پایین (ارتوگانتیک) برای درمان ارتودنسی به منظور اصلاح کردن حوزه گسترده‌ای از مشکلات شدید و خفیف اسکلتی و نیز مشکلات دندان همچون نامرتبی دندان‌ها و فک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. عمل جراحی فک برای درمان ارتودنسی توسط جراح دهان و فک انجام شده و علاوه بر اصلاح موقعیت فک در دهان، باعث بهبود توانایی صحبت کردن، تنفس کردن، و جویدن غذا برای فرد می‌شود. از طرف دیگر با وجودی که جراحی ارتودنسی به منظور بهبود عملکرد ساختارهای دهان مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما در عمل می‌تواند بهبود قابل توجه در ویژگی‌های ظاهری فرد ایجاد نماید. در این کلینیک پزشکان متخصص در حوزه‌های دهان و فک مشکلات مربوط به فک، جمجمه و دهان افراد بیمار را با همکاری نزدیک تحت درمان قرار می‌دهند.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6cd0d8″]
با اطلاع از اینکه جراحی ارتودنسی می‌تواند تغییرات شگرف در وضعیت دهان و دندان کودکان ایجاد کند، متخصصین ارتودنسی و جراحان دهان و دندان در بهترین برنامه درمانی خود را برای پیش‌بینی کل مدت زمان لازم برای درمان مشکلات موجود ارائه می‌کنند. در حقیقت متخصصین دارای تجربه لازم در حوزه جراحی فک (ارتوگانتیک) هستند. توجه داشته باشید استفاده از بریس‌های ارتودنسی اغلب قبل و بعد از جراحی فک لازم و ضروری بوده و کل فرآیند درمان در این شرایط دو تا سه سال طول خواهد کشید.
چه زمان لازم است از عمل جراحی فک برای درمان ارتودنسی استفاده شود؟
به منظور انجام جراحی ارتوگانتیک، لازم است فرآیند رشد فک کامل شده باشد. معمولاً، رشد فک با رسیدن آقایان به سن ۱۸ سالگی و خانم‌ها به سن ۱۶ سالگی به تدریج متوقف می‌شود. به این ترتیب عمل جراحی فک زمانی انجام می‌شود که یک یا هر دو فک در موقعیت مناسب قرار نگرفته و به همین خاطر مرتب کردن دندان‌ها در دهان فقط از طریق روش‌های درمان ارتودنسی امکان‌پذیر نباشد.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
هنگامی که کودک نیاز به عمل جراحی فک داشته باشد، دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می‌تواند این شرایط را برای کودک مشخص کرده و کودک را به یک جراح جهت انجام عمل جراحی معرفی نماید. در نهایت، دندانپزشک، متخصص ارتودنسی، و جراحی دهان و فک با یکدیگر به‌طور نزدیک کار کرده و درباره روش درمان مناسب برای کودک و مناسب بودن جراحی فک برای کودک در هنگامی که فرآیند رشد فک کامل شده، تصمیم‌گیری خواهند کرد. به‌طور خاص، جراح دهان و آرواره درباره لزوم انجام این عمل جراحی برای کودک تصمیم‌گیری کرده و در صورت نیاز این جراحی را بر روی کودک انجام می‌دهند.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
برخی از شرایطی که می‌تواند نشان دهنده نیاز کودک به انجام عمل جراحی اصلاحی فک باشد به شرح زیر هستند:انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
- مشکلات بلع
- مشکلات جویدن غذا
- درد مزمن فک یا مفصل گیجگاهی و سر درد
- مشکل مزمن تنفس از طریق دهان یا خشک شدن دهان
- فرسایش زیاد دندان‌ها
- عدم تقارن اجزای صورت از زاویه جلو یا پهلو
- نقص مادرزادی یا آسیب‌دیدگی در ناحیه صورت
- جلوآمدگی فک
- عقب رفتگی چانه
- اپن بایت (فضای بین دندان‌های بالا و پایین در هنگام بسته شدن دهان)
- ناتوانی در قرار دادن لب‌ها بر روی یکدیگر بدون فشار
- وقفه تنفسی در خواب (مشکلات تنفسی در طول خواب شامل خروپف)
قبل از عمل جراحی فک
عمل جراحی فک به‌طور بالقوه می‌تواند باعث تغییر موقعیت و اصلاح یک بخش یا تمام ساختار فک پایین، فک بالا، و چانه شود. مهم است که توجه داشته باشید این درمان احتمالاً با روش‌های ارتودنسی قبل و بعد از عمل جراحی فک انجام می‌شود و تکمیل آن معمولاً به چند سال زمان نیاز دارد.
پس از بررسی کامل شرایط کودک و مشخص شدن لزوم استفاده از این درمان برای وی، والدین و تیم دندانپزشکی درباره بهترین اقدامات درمانی مورد نیاز برای کودک تصمیم‌گیری خواهند کرد. این عمل جراحی در بیمارستان انجام شده و تکمیل آن با توجه به شرایط بیمار ممکن است به چند ساعت زمان نیاز داشته باشد.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
انواع رایج عمل جراحی فک
عمل جراحی فک ممکن است برای اصلاح شرایط فک پایین، فک بالا، یا هر دوی فک‌های بالا و پایین مورد استفاده قرار گیرد.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
عمل جراحی فک بالا (استئوتومي ماگزيلا)
عمل جراحی فک بالا در اصطلاح استئوتومی ماگزیلا نام داشته و برای اصلاح مشکلات زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- اپن بایت
- کراس بایت
- عقب رفتگی شدید فک بالا
- ظاهر شدن بخش بسیار کم یا بسیار زیاد از دندان‌ها در هنگام لبخند زدن
برای عمل جراحی فک بالا، جراح استخوان بالای دندان‌ها و زیر حفره‌های چشم را قطع کرده و به این ترتیب این امکان را فراهم می‌کند تا کل فک بالا (شامل سقف دهان و دندان‌های بالا) به صورت یک تکه در محل جابجا شوند. به این ترتیب دندان‌های بالا و فک به سمت جلو تا زمانی انتقال داده می‌شوند که موقعیت آن‌ها به نحو صحیح بر روی دندان‌های پایین قرار گیرد. پس از اینکه موقعیت مناسب برای فک بیمار ایجاد شد، از پیچ‌های کوچک و پلاک برای نگه داشتن فک در محل جدید استفاده خواهد شد. این پیچ‌ها مشابه براکت‌های مورد استفاده در بریس هستند و در واقع با گذشت زمان به ساختار استخوان جوش خورده و در استخوان محکم می‌شوند.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
برای رفع مشکل اپن بایت، جراح بخش اضافی استخوان فک را که باعث ایجاد این مشکل شده بر می‌دارد. در حقیقت افراد دچار مشکل اپن بایت دارای سطح استخوان زاویه‌دار در بالای دندان‌های آسیابی هستند، در حالی که این استخوان باید در این محل صاف و مسطح باشد. در نتیجه به خاطر ساختار خاص استخوان در این نقطه از بدن، مشکلات مشخص برای جویدن بیمار ایجاد می‌شود.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
عمل جراحی فک پایین (استئوتومی‌ماندیبولار)
در اصطلاح به عمل جراحی فک پایین استئوتومی‌ماندیبولار گفته می‌شود و از این درمان معمولاً برای اصلاح مشکلات شدید در فک پایین استفاده می‌گردد. برای انجام عمل جراحی فک پایین، جراح استخوان فک را در ناحیه پشت دندان‌های آسیابی قطع کرده و استخوان فک را به صورت افقی حرکت می‌دهد. به این ترتیب جراح می‌تواند کل ناحیه فک را به صورت یک تکه جابجا کند. در ادامه موقعیت فک در محل جدید تنظیم شده و از پیچ‌های مخصوص برای نگه داشتن استخوان فک در محل تا زمان ترمیم آن استفاده خواهد شد.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
عمل جراحی چانه (ژنیوپلاستی)
عمل جراحی چانه در اصطلاح ژنیوپلاستی نام دارد و از این درمان برای اصلاح مشکلات خاص چانه که با موقعیت نامناسب فک ارتباط دارند، استفاده می‌شود. برای انجام این عمل جراحی، جراح استخوان چانه را قطع کرده و پس از انتقال آن به موقعیت مناسب، استخوان را در محل جدید تثبیت می‌کند. معمولاً، جراح می‌تواند عقب رفتگی فک پایین و تجدید ساختار چانه را در طول یک عمل جراحی برای بیمار انجام دهد.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
مراقبت‌های پس از عمل جراحی چانه
در ارتباط با مراقبت‌های پس از عمل جراحی چانه لازم است به نکات زیر توجه شود:
- پس از جراحی، بیمار نیاز به دو هفته استراحت برای بهبود شرایط و ترمیم ساختار استخوانی دارد. در حقیقت در طول این مدت کودک نمی‌تواند به مدرسه برود.
- پس از ترمیم استخوان فک، احتمالاً لازم است از بریس برای دندان‌های کودک استفاده شود تا به این ترتیب موقعیت دندان‌های وی در دهان در طول مدت شش تا ۱۲ ماه پس از عمل جراحی تثبیت گردد.
- پس از خارج کردن بریس‌ها از دهان کودک، متخصص ارتودنسی از نگهدارنده‌ها و پلاک‌های متحرک سفارشی برای بیمار استفاده می‌کند تا به این ترتیب از حفظ و نگهداری نتایج ایجاد شده پس از درمان اطمینان حاصل شود.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
آیا به خاطر عمل جراحی فک، جراحت و جای زخم بر روی پوست باقی می‌ماند؟
معمولاً در نتیجه این عمل جراحی هیچ جراحت و جای زخم مشخص بر روی پوست باقی نمی‌ماند. در حقیقت بخش عمده برش‌های ایجاد شده برای این درمان در داخل دهان بیمار بوده و به همین خاطر این برش‌ها برای سایرین قابل مشاهده نخواهد بود. توجه داشته باشید بافت دهان و غشای آن دارای قابلیت شگفت‌انگیز در ارتباط با ترمیم است و در نتیجه حتی شکاف‌های ایجاد شده در داخل دهان نیز پس از این عمل جراحی در سطح حداقل خواهند بود.
در صورتی که کودک دچار مشکلات آندربایت شدید باشد، در این رابطه با چه پزشکی باید صحبت کرد؟
در ابتدا لازم است برای بررسی این مشکل با متخصص ارتودنسی ملاقات شود. به هر حال توجه داشته باشید اصلاح این مشکلات نیازمند همکاری مشترک بین یک گروه از پزشکان متخصص است که معمولاً شامل متخصص ارتودنسی و جراح دهان و آرواره می‌باشد.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
هزینه جراحی فک
هزینه جراحی فک معمولاً شامل هزینه مشاوره اولیه، حق‌الزحمه جراح، هزینه تجهیزات و مواد اولیه استفاده شده برای جراحی و نیز هزینه‌های مربوط به مراقبت‌های پس از درمان است. توجه داشته باشید در صورتی که نیاز به انجام جراحی فقط بر روی یکی از فک‌های بالا یا پایین وجود داشته باشد، هزینه درمان به‌طور مشخص کاهش پیدا می‌کند و در صورتی که عمل جراحی بر روی هر دو فک انجام شود، هزینه جراحی افزایش خواهد یافت.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
خطرات مربوط به عمل جراحی فک
مشابه همه انواع روش‌های درمان، عمل جراحی فک دارای خطرات خاص برای بیمار می‌باشد. به هر حال جراحی فک یک درمان جدید نیست و برای سال‌های طولانی است که بر روی افراد انجام می‌شود. به این ترتیب نتایج حاصل از بررسی‌ها تاکنون نشان دهنده بی‌خطر بودن این درمان بوده است.انواع عمل جراحی فک بالا و پایین
دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان – دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه
