فهرست مطالب
انواع محافظ‌های دهانی کودکان نایت گارد و محافظ دندانی
انواع محافظ‌های دهانی کودکان نایت گارد و محافظ دندانی بعضاً برای کودکانی تجویز می‌شود که شب‌ها در هنگام خواب، دندان‌های خود را به روی هم می‌سایند یا فشار می‌دهند. علاوه بر آن از محافظ‌های دهانی جهت محافظت از دندان‌ها و کاهش علائم ناهنجاری‌های احتمالی فک نيز استفاده می‌شود. به هر حال دندان‌های کودک چه از نوع شیری و چه دائمی باشد، باید از آنها در برابر فرسایش ناشی از ساییدگی محافظت نمود و محافظ دندان مؤثرترین راهکار برای این منظور می‌باشند.
محافظ‌های دهانی از آسیب رسیدن به دندان‌های کودکان در زمانی که مشغول تحرک و بازی هستند، جلوگیری می‌کند. آسیب‌دیدگی دندان‌های کودک می‌تواند منجر به از دست رفتن دندان‌های او و یا ایجاد بیماری‌های خطرناک دهان ودندان شود. به همین علت، والدین کودک باید مدام او را تشویق کنند که در هنگام بازی کردن حتماً از محافظ دهانی استفاده کند.
محافظ‌های دهانی که به صورت سفارشی و در آزمایشگاه ساخته می‌شوند، مزایای متعددی از قبیل راحتی در دهان، امکان تکلم واضح‌تر کودک و تنفس راحت‌تر کودک در شب‌ها را دارا می‌باشند.
مزایا و کاربردها
محافظت از دندان‌ها
- محافظت از دندان در برابر ضربه. محافظ دهانی به پخش شدن نیرویی که بر هر یک از دندان‌ها یا هر نقطه خاصی از دهان وارد می‌شود، کمک می‌نماید. یک محافظ دهانی با خاصیت کشساني و انعطاف‌پذیری بالایی که دارد، می‌تواند بخشی از انرژی ناشی از ضربه‌ها یا نیروهای وارد شده به دندان را جذب نماید. قسمت سخت محافظ دهانی هم نیروی ناشی از ضربه را در سطح وسیع‌تری توزیع مي‌کند و در نتیجه از وارد شدن نیروي شديد بر روی یک دندان یا یک نقطه از دهان جلوگیری می‌نمايد.
- محافظت از دندان در برابر دندان. نیروی بعضی از ضرباتی که به صورت کودک وارد می‌شود، به گونه‌ای است که دو فک او را به شدت به هم می‌ساید. در چنین وضعیتی، ضخامت و قابلیت ارتجاعی محافظ دهانی که روی سطح جونده دندان‌ها را پوشانده است، می‌تواند به عنوان ضربه‌گیر عمل کند و این نیروی شدید را خنثی نماید تا باعث سایش دندان‌ها بر روی هم نشود.
محافظت از استخوان فک
استفاده از محافظ‌های دهانی ورزشی می‌تواند در جلوگيري از شکستن استخوان فک در جریان مسابقات ورزشی بسيار مؤثر باشد. این محافظ‌ها هم خاصیت ارتجاع‌پذیری و هم سختی بالایی دارند که می‌تواند نیروی شديدي که به یک منطقه از استخوان فک وارد می‌شود را جذب و خنثی نماید.
محافظت از بافت‌های نرم
محافظ دهانی می‌تواند به عنوان یک لایه حائل بین بافت‌های نرم و سخت دهان عمل کند. ضرباتی که به صورت کودک وارد می‌شود، می‌تواند لب‌ها یا گونه‌های او را به طرف دندان‌ها فشار دهد و باعث شکسته شدن یا پاره شدن قطعات دهانی یا وسایل دندانی کودک شود. علاوه بر آن، جابه‌جایی ناگهانی فک‌ها در اثر ضربه خوردن صورت می‌تواند باعث زخم شدن پشت لب‌ها، گونه‌ها یا زبان کودک به خاطر فرو رفتن دندان در آنها شود.
محافظت از بریس‌های ارتودنسی
محافظ‌های ورزشی، به ویژه آنهایی که به صورت دو قطعه‌اي (براي دو فک) طراحی شده‌اند، می‌توانند در محافظت از لب‌ها و گونه‌ها در کودکانی که از بریس‌های ارتودنسی استفاده می‌کنند، تأثیر زیادی داشته باشند.
طراحي و مشخصات محافظ‌هاي دهاني ورزشي
نرمي و راحتي در دهان
محافظ دهاني بايد اندازه مناسبي داشته باشد و به راحتي در دهان کودک قرار بگيرد. در صورتي که محافظ دهاني راحت و آسوده نباشد، کودک تمايلي به استفاده از آن نخواهد داشت و يا حداقل، هميشه از آن استفاده نمي‌کند.
نکات مهم در طراحي محافظ دهاني
محافظ‌هاي دهاني طراحي شده براي يک فک (Single-arch)
اغلب محافظ‌هاي دهاني ورزشي به صورتي طراحي شده‌اند که فقط روي دندان‌هاي بالايي کودک قرار مي‌گيرند. زيرا ماهيت و ساختار فک‌هاي بالا و پايين کاملاً با يکديگر متفاوت است.
- فک پاييني قابليت حرکت کردن دارد، يعني مي‌تواند به چپ، راست، جلو و عقب حرکت کند. همين دامنه حرکتي فک پايين باعث مي‌شود که نيرويي که در اثر ضربه‌هاي مستقيم بر روي فک وارد مي‌شود، تا حد زيادي توزيع و خنثي شود.
- از طرفي، فک بالايي در جاي خود کاملاً ثابت است و به همين علت، خطر وارد شدن نيروي شديد حاصل از ضربه بر روي فک بالا و دندان‌هايي که در آن جاي گرفته‌اند، بسيار بيشتر است. ثابت بودن فک بالا باعث مي‌شود که در برابر ضربه حرکت نکند و نتواند نيروي آن را خنثي کند.
محافظ‌هاي دهاني طراحي شده براي دو فک (Dual-arch)
بعضي از محافظ‌هاي دهاني ورزشي به گونه‌اي طراحي شده‌اند که هر دو فک بالا و پايين را مي‌پوشانند. مزيت برجسته‌اي که اين محافظ‌ها دارند، طراحي دو قطعه‌اي آنهاست که باعث مي‌شود هر دو فک بالا و پايين و دندان‌هاي آنها را محافظت کنند. حتي اين محافظ‌ها مي‌توانند از مفصل فک نيز تا حدودي محافظت کنند. جايگذاري اين نوع از محافظ‌ها در داخل دهان، کمي سخت‌تر از انواع تک‌قطعه‌اي است. محافظ‌هاي دو قطعه‌اي براي کودکاني که دوره درمان ارتودنسي را مي‌گذرانند و و بريس در دهان خود دارند، بسيار مفيد است.
پوشاندن دندان‌ها
طراحي و شکل يک محافظ دهاني ورزشي بايد به گونه‌اي باشد که روي تمامي دندان‌هاي موجود در فک را بپوشاند. اگر روي همه دندان‌ها به طور کامل پوشيده نشود، خطر آسيب‌ديدگي دندان‌ها و شکستگي فک پايين کودک، حتي از حالت عادي (بدون استفاده از محافظ) هم بيشتر مي‌شود.
همچنين محافظ دهاني بايد قسمتي از لثه و استخوان فک که در اطراف دندان‌ها قرار مي‌گيرد را نيز بپوشاند و محافظت نمايد. اين باعث مي‌شود که نيرويي که در اثر ضربه مستقيم بر روي فک وارد مي‌شود در سطح وسيع‌تري توزيع شده و از شدت آن کاسته شود.
ضخامت و سختي
ضخامت کلي يک محافظ دهاني و ضخامت قسمت ارتجاع‌پذير (اسفنجي) و قسمت سخت آن، از عوامل بسيار مهم در کارايي يک محافظ هستند. شدت مصدوميت‌هايي که احتمال دارد کودک با آن مواجه شود، در ورزش‌هاي مختلف تا حد زيادي متفاوت است. بنابراين، براي ورزشکاران مي‌توان محافظ‌ها و قطعات دهاني را به صورت سفارشي و متناسب با شدت ضربه‌ها و نيروهايي که معمولاً در معرض آن قرار مي‌گيرند، توليد کرد.
انواع محافظ‌های دهانی کودکان نایت گارد و محافظ دندانی
انواع محافظ‌هاي دهاني ورزشي
محافظ‌هاي دهاني ورزشي، بر اساس روش ساخت آنها به سه نوع اصلي تقسيم مي‌شوند که عبارتند از:
محافظ های Stock
محافظ‌هاي ورزشي stock، قطعات دهانی استاندارد شده‌ای هستند که به صورت “آماده برای استفاده” به فروش می‌رسند. این محافظ‌ها ارزان‌ترین نوع محافظ‌های دهانی هستند و میزان حفاظت تأمین شده توسط آنها نیز کمتر از تمامی انواع دیگر محافظ‌های ورزشی می‌باشد. محافظ‌های stock معمولاً فقط در چند سایز استاندارد (کوچک، متوسط و بزرگ) عرضه می‌شوند و به همین علت ممکن است به خوبی با شکل فک و دهان کودک مطابقت نداشته باشند. مشکلی که در این صورت پیش می‌آید، آن است که وقتی محافظ به شکل مناسبی در جای خود قرار نگیرد، کودک به طور مرتب دندان‌های خود را روی آن فشار می‌دهد تا آن را نگه دارد. این کار می‌تواند برای صحبت کردن و نفس کشیدن کودک، مشکلاتی را ایجاد کند.
محافظ‌های Boil-and-bite
محافظ‌های Boil-and-bite (به معنی بجوشان و گاز بگیر) نوعی از قطعات دهانی هستند که در چند سایز استاندارد و محدود به فروش می‌رسند. در واقع کودک باید در خانه و قبل از آنکه محافظ را در دهان خود بگذارد، سایز آن را مطابق با اندازه فک و دهان خود تنظیم کند. این نوع محصول، پُراستفاده‌ترین نوع محافظ‌های ورزشی هستند و سطح حفاظتی که تأمین می‌کنند حد واسط دو نوع دیگر محافظ (stock و سفارشی) می‌باشد. محافظ‌های Boil-and-bite از جنس پلاستیک مقاوم به حرارت (ترموپلاستیک) ساخته شده‌اند و با حرارت دادن به شکل مناسب در می‌آیند. برای این کار باید ابتدا آن را در آب داغ بگذارید تا نرم شود.
سپس کودک شما باید آن را در دهان بگذارد و با کمک انگشتان دست، لب‌ها، زبان و فشار گاز زدن به آن، محافظ را بر روی دندان‌های خود شکل بدهد تا به فرم دهان او در بیاید. به خاطر همین مرحله آماده‌سازی اختصاصي که این نوع از محافظ‌ها دارد، از نظر میزان راحتی در دهان، معمولاً بهتر از محافظ‌های نوع استاک هستند. با این وجود این محافظ‌ها از نظر قابلیت محافظت از فک و دندان‌های کودک نمی‌توانند کارآیی بالایی مشابه با محافظ‌های دندانی سفارشی (اختصاصی) داشته باشند.
محافظ‌های دندانی سفارشی
محافظ‌های سفارشی یا اختصاصی گران‌ترین نوع محافظ‌های دهانی هستند و در عین حال بیشترین حفاظت را از دهان و دندان کودک به عمل می‌آورند و راحت‌تر از همه انواع محافظ‌ها در دهان کودک جای میگیرند. این محافظ‌ها به وسیله متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی کودکان دکتر حجازی، طراحی و ساخته می‌شود. محافظ‌های سفارشی را می‌توان نه تنها بر اساس اندازه دقیق فک و دهان کودک طراحی کرد، بلکه می‌توان آن را متناسب با نوع فعالیت ورزشی که کودک شما انجام می‌دهد، ساخت. به این ترتیب محافظ‌ها دیگر حجیم و بزرگ نخواهد بود و استفاده از آن برای کودک خیلی راحت‌تر می‌شود. به طور کلی راحتی و اندازه محافظ‌های سفارشی از هر نوع محافظ دهانی دیگر بهتر است.
نایت گارد
نایت گاردها (انواع محافظ‌های دهانی کودکان نایت گارد و محافظ دندانی) قطعاتی پلاستیکی شبیه به ریتینرها هستند که روی دندان‌های ردیف بالا یا پایین قرار میگیرند و از ساییده شدن دندان‌های کودک بر روی هم جلوگیری می‌کند. نایت گارد در عمل به عنوان یک ضربه‌گیر در برابر نیروی فشار دندان‌ها بر روی هم عمل می‌کند و از ساییده شدن دندان‌های آسیاب جلوگیری می‌نماید. این محافظ‌ها نه تنها از دندان‌های کودک مراقبت می‌کنند، بلکه موجب می‌شوند که کودکان دوست داشتنی شما شب‌ها خواب راحت‌تری داشته باشند.
تمیز کردن و مراقبت از محافظ‌های دهانی ورزشی
- هنگامی که محافظ در دهان کودک قرار دارد، نباید روی آن فشار دهد یا آن را گاز بگیرد. این کار می‌تواند باعث تغییر شکل یا پاره شدن محافظ شود و قابلیت آن در محافظت از دندان‌های کودک را کاهش دهد.
- بعد از استفاده از محافظ، حتماً آن را بشویید. در ساده‌ترین حالت باید محافظ را با آب سرد شستشو بدهید، اما بهتر است آن را به آرامی با نوک انگشتان دست تمیز کنید و باز هم بهتر است که آن را مانند دندان‌های عادی خود مسواک بزنید. استفاده از یک صابون ملایم برای شستن محافظ نیز، ایده خوبی است.
- غوطه‌ور کردن محافظ دهانی کودکتان در محلول سفیدکننده خانگی (وایتکس). قرار دادن محافظ‌ها در محلول وایتکس که به نسبت ۱:۱۰ آن را با آب رقیق می‌کنید، می‌تواند به تمیز و ضد عفونی شدن آن کمک کند و لکه‌ها و بوی بد آن را از بین ببرد.
- محافظ دهانی کودک خود را در آب داغ و یا در محیط‌های خیلی گرم (مانند داخل یا روی داشبورد ماشین) نگذارید.
- برای نگهداری محافظ دهانی کودکتان از جعبه‌های سخت و سوراخ دار استفاده کنید. این کار به محافظت از آن در برابر صدمات فیزیکی کمک می‌کند.
