تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان

تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان

تنفس از راه دهان در کودکان بسیار جدی‌تر از بزرگسالان است . کودکانی که از طریق دهان نفس می‌کشند به مرور سلامتی و ظاهر خود را از دست می‌دهند ، کیفیت زندگیشان پایین می‌آید و طول عمرشان کوتاه می‌شود . اگر کودک شما عادت به تنفس از طریق دهان دارد نیازمند کمک است . در این مقاله درباره ی تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان صحبت می کنیم .

اگر عادت تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان در طولانی مدت درمان نشود تاثیرات شدیدی بر روی سلامتی کودکان می‌گذارد .

درمان زودهنگام برای کاهش دادن انسداد مجاری تنفسی ، تنفس دهانی شدید ، ناهنجاری‌های ظاهری و ناهنجاری‌های دندانی ضروری است تا رشد و تکامل کودک را نرمال سازد . درمان زود هنگام امکان موفقیت اصلاحات ارتودنسی و ارتوپدی را افزایش می‌دهد .

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6cd0d8″]

قبل از درمان بیماری تنفس دهانی مهم است که از علت آن مطلع شویم. او همچنین می‌گوید : اگر علت این بیماری ساختاری باشد برای مثال اگر کودک به علت جلو بودن و یا بزرگ بودن دندان‌های جلویی نتواند لب‌های خود را کامل ببندد ، باید درمان ارتودنسی انجام شود .

نشانه های بیماری

برخی از نشانه‌ها و علائم رایج تنفس دهانی در کودکان به شرح زیر است :

• تنفس سطحی است و با صدا همراه است .
• کبودی اطراف چشم .
• خواب آلودگی و گیجی .
• خشکی لب‌ها .
• ورم لوزه .
• همپوشانی شدید دندانی .
• بوی بد شدید دهان .
• باز بودن دهان و خر و پف در خواب .
• افزایش سرماخوردگی و عفونت مجاری تنفسی که شامل سینوس‌ها و گوش‌ها می‌شود .
• کاهش رشد کودک در مقایسه با دیگر کودکان .
• چانه و فک کوچک .

دلایل بیماری

یافتن ریشه اصلی بیماری تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان  سخت است . اگر چه بیشتر بیماران از بین سه عامل زیر یک و یا دو عامل را دارا هستند .

التهاب مخاط بینی آلرژیک

در این بیماری عوامل آلرژی‌ زا در غشای مخاطی مجرای بینی باعث تورم و درد می‌شود . از رایج‌ترین عوامل آلرژی‌زا در این بیماری می‌توان به موجودات ریز در گرد و خاک، موی حیوانات، علوفه و گرده گیاهان اشاره کرد .

انحراف تیغه بینی

انحراف تیغه‌ی بینی زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان و غضروف بین دو سمت بینی شروع به کج شدن و انحراف درون بینی می‌کند . این بیماری معمولاً در کسانی که فک بالایی کوچک‌تری دارند رایج‌تر است .

دلایل بیماری

لوزه‌ها و غدد لنفاوی

لوزه‌ها و غدد لنفاوی کیسه‌هایی حاوی بافت لنفاوی هستند که باکتری‌ها و ویروس‌هایی را که از طریق دهان و مجاری تنفسی وارد بدن می‌شوند را فیلتر می‌کنند .

پشواهد نشان می‌دهد که برداشتن لوزه‌ها و غدد لنفاوی متورم و بزرگ به دلیل وجود بافت لنفاوی در دیگر قسمت‌های بدن تاثیری بر کاهش عملکرد سیستم ایمنی ندارند .

عادت مکیدن شست و دیگر انگشتان

اگر فرزند شما برای مدت طولانی عادت به مکیدن انگشت شست خود و یا پستانک داشته باشد ماهیچه‌های دهان و صورت وی تحت تأثیر این عادت قرار می‌گیرد و فک وی به عقب می‌رود .

در نتیجه مجاری تنفسی او منقبض می‌شوند و احتمال تنفس دهانی در او افزایش می‌یابد . اما ترک کردن عادت مکیدن انگشت به این معنا نیست که عادت و علائم تنفس دهانی از بین خواهد رفت .

فرنوم زبان

زبان بسته گاهی به لکنت زبانی نیز اطلاق می‌شود . جایگاه زبان نقش بسیار مهمی در تنفس از راه مجاری بینی دارد . بنابراین اگر زبان به دلیل نارسایی‌های فیزیکی محدود شود توقف تنفس دهانی بسیار سخت می‌گردد .

عوارض

عوارض شدید ناشی از تنفس از طریق دهان شامل موارد زیر می‌شود :

ظاهری (رشد و تکامل صورت) 

تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان باعث ناهنجاری‌های استخوانی شود که حالت صورت کودک را تغییر می‌دهد و باعث تغییر در ظاهر می‌شود که اصلاح آن سخت خواهد بود .  تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان شانس داشتن دندان‌های نامرتب و لبخند لثه‌ای در او بیشتر می کند .

کودکی با تنفس دهانی به احتمال زیاد در بزرگسالی صورتی کشیده و باریک، اجزای صورتی با انحنای کم‌تر، گونه‌هایی بدونه برجستگی، پلک‌های افتاده، ماهیچه‌های صورت کوچک‌تر، دهانی باریک‌تر و یا حتی فک پایینی کوچک‌تری خواهد داشت.

طولانی شدن مدت درمان ارتودنسی

تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان باید برای مدت طولانی‌تری از براکت ارتودنسی استفاده کند و درمان وی برای متخصص ارتودنسی بسیار سخت‌تر خواهد بود .

فاصله‌ی مابین دندان‌ها به سختی بسته خواهند شد و ثبات نظم دندان‌ها هنگامی که براکت برداشته شود به خطر می‌افتد و این به این معناست که دندان‌ها باید دوباره ارتودنسی شود و کودک باید دوباره از براکت استفاده کند.

عدم تمرکز و اختلال در یادگیری

تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان شانس این که در طول شب نیز از همین روش تنفس کند افزایش می‌یابد . تنفس دهانی در طول شب به همراه مجاری تنفسی مسدود شده دو عامل اصلی در توقف تنفس در خواب و تغییر سطح دی اکسید کربن و اکسیژن خون می‌باشند.

کودکانی که از طریق دهان نفس می‌کشند ممکن است در مدرسه با مشکلاتی مواجه شوند. کم‌خوابی و کمبود اکسیژن باعث عدم تمرکز می‌شوند و انجام تکالیف را سخت می‌نمایند. همچنین کسانی که از طریق دهان نفس می‌کشند، می‌توانند به اختلال کم‌توجهی یا بیش فعالی دچار شوند.

عوارض

اختلال در رشد

تنفس دهانی اکسیژن بدن را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود کودک خواب نامناسبی داشته باشد.

اگر کودک به اندازه کافی نخوابد هورمون رشد که برای رشد او ضروری است ترشح نمی‌شود و این باعث می‌شود که کودک نسبت به همسالان خود کوچک‌تر باشد.

مشکل در صحبت کردن

هنگامی که کودکان با دهان نفس می‌کشند برای تلفظ حروف مشخصی با مشکل روبه رو می‌شوند. نوک زبانی بودن و درست تلفظ نکردن حرف س از رایج‌ترین این مشکلات هستند. ب

ه دلیل این که هنگامی که دهان باز باشد زبان برای به جلو می‌آید وصحبت کردن برای این افراد سخت می‌شود. در این الگو زبان برای صحبت کردن و یا عمل بلع به جلو رانده می‌شود .

تاثیر بر روی سلامتی

تنفس از طریق دهان می‌تواند تاثیرات منفی بر روی ضربان قلب و فشار خون کودک داشته باشد . همچنین تنفس دهانی می‌تواند قوه‌ی تشخیص مزه و بو در کودک از بین ببرد که باعث کاهش اشتها و کاهش وزن شود .

راه‌حل‌هایی برای والدین

• مطمئن شوید که کودکتان به راحتی از طریق بینی نفس می‌کشد .
• کودکتان در سن یک سالگی با دندانپزشک دیدار داشته باشد و دندانپزشک او در تشخیص بیماری تنفس دهانی و مفهوم آن مهارت داشته باشد .
• مطمئن شوید که کودکتان در برابر آلرژی ایمن است چرا که آلرژی می‌تواند کودک را مجبور به تنفس از راه دهان کند .
• مطمئن شوید که رژیم غذایی کودکتان و محیط زندگی او باعث ایجاد حساسیت در وی نشود .
• تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان از دندانپزشکتان در خصوص مراجعه به متخصص ارتودنسی مشورت بگیرید .

درمان‌های دندانپزشکی

درمان خشکی دهان

استفاده از دستگاه مرطوب کننده در هنگام خواب می‌تواند به کاهش خشکی دهان کمک کند .

همچنین می‌توانید از مایعات زیادی استفاده کنید و یا با مقدار کمی ویتامین E لثه کودک را ماساژ دهید تا از خشکی آن در طول شب جلو گیری شود .

درمان فرنوم زبان

اگر بیماری دارای این گونه بستگی زبان باشد باید برای نگاه داشتن دهان در حالت بسته زبانش از طریق جراحی کوچکی آزاد گردد .

درمان هم ترازی یا کراس بایت

برای کسانی که دچار کراس بایت (جلو بودن فک پایینی) هستند ؛ ارتودنسی می‌تواند به توقف تنفس دهانی کمک کند . دندانپزشکان می‌توانند به کمک وسایلی که برای باز کردن سقف دهان و مجاری بینی و سینوس‌ها طراحی شده‌اند به کودک کمک کنند . تجهیزات ارتودنسی می‌تواند به بهبود صفحه ساژیتال در مجاری تنفسی کودکان کمک کند :

• استفاده از ریتینرهای قبل از ارتودنسی حداقل به مدت یکسال : این وسیله یک ابزار ارتودنسی متحرک است که شب‌ها موقع خواب و یک ساعت در روز موقع بیداری کودک استفاده می‌شود . این دستگاه موجب می‌شود کودک لب‌های خود را روی یکدیگر بگذارد و از بینی تنفس کند .

• استفاده از پلاک‌های متحرک فک یک راهکار مناسب باز کردن قوس آرواره است . همچنین می‌تواند مقاوت بینی را از سطحی که در بیماران با مشکل تنفس دهانی دیده می‌شود تا سطح مناسب برای تنفس از طریق بینی کاهش دهد .

دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان – دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه

(ارتودنسی اطفال – فیشور سیلانت – فلوراید تراپی – فضانگهدارها – روکــش دندان شیری – عصب کشی دندان شیری – دنـدانپزشکی تحت بیهـوشی)