فهرست مطالب
جراحی فرنوم لب بالا و زبان چیست؟
جراحی فرنوم لب بالا رباط محکم متصل کننده لب بالا به لثه‌ها در اصطلاح فرنوم لب نامیده می‌شود. از طرف دیگر رباط محکمی که زبان را به پایه دهان متصل می‌نماید، فرنوم زبان نام دارد. علاوه بر این به عمل جراحی انجام شده برای آزادسازی فرنوم در اصطلاح فرنکتومی لبی گفته می‌شود. کودکان و افراد گاهی اوقات با چسبیدگی لب و زبان مواجه شده و لازم است این مشکل را به دلایل مختلف همچون احتمال ایجاد فاصله بین دندان‌های جلو در دهان، ایجاد مشکل در ارتباط با تمیز کردن دندان‌ها یا احتمال ابتلا به بیماری‌های لثه، تحت درمان قرار دهند. همچنین تعداد کمی از این افراد ممکن است با مشکلات گفتاری و نیز مشکل در ادای حروف خاص، ایجاد مشکل در هنگام صحبت کردن سریع یا مشکلات گفتاری در هنگام صحبت کردن با هیجان، مواجه شوند.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6cd0d8″]
هر چه زودتر وجود این مشکل شناسایی شود، درمان آن ساده‌تر خواهد بود. به این ترتیب آزادسازی به موقع فرنوم در کودکان می‌تواند نقش موثر در کمک کردن به آن‌ها برای صحبت کردن صحیح و غذا خوردن مناسب داشته باشد. استفاده از این درمان بر روی یک کودک ساده‌تر است. به این ترتیب هر چه کودک در سنین پایین‌تر قرار داشته باشد، احتمال به خاطر آوردن شرایط درمان برای وی کمتر خواهد بود.
فرنولوم چیست؟
فرنولوم (یا فرنوم) یک تکه کوچک از بافت متصل کننده یک بخش بدن به بخش دیگر آن است که هدف از وجود آن ایجاد محدودیت در حرکت اندام‌ها می‌باشد. فرنوم‌ها در نقاط مختلف بدن شامل زبان، لب‌ها، ناحیه داخل گونه‌ها، مغز، مسیر گوارش، و آلت‌های تناسلی وجود دارند.
فرنوم دارای مشکل و جراحی فرنوم لب بالا
گاهی اوقات، فرنوم ممکن است بسیار بزرگ یا بسیار کوچک باشد. به این ترتیب در اکثر مواقع یک فرنوم کوچک و دارای مشکل به دلیل ایجاد محدودیت در عملکرد اندام‌های خاص نیازمند اصلاح است. به این ترتیب از روش‌های درمان زیر برای رفع مشکل استفاده می‌شود:
- یک فرنوم بلند برای درمان نیاز به فرنکتومی دارد
- یک فرنوم کوتاه برای درمان نیاز به فرنولوپلاستی دارد
پیامدهای ناشی از فرنوم محکم لبی و جراحی فرنوم لب بالا
فرنوم لب می‌بایست حداقل ۴ میلی‌متر بالای لثه به جلوی دندان‌ها متصل شده و نباید باعث ایجاد محدودیت برای حرکت‌های لب شود. تقریباً ۱۰% کودکان دچار مشکل چسبندگی فرنوم هستند که به بافت موجود در این ناحیه نفوذ کرده یا باعث ایجاد بافت لثه مثلثی بین دندان‌های نیش مرکز دهان می‌شود. این شرایط معمولاً نیاز به استفاده از روش‌های درمان مناسب داشته و با افزایش سن به خودی خود برطرف نمی‌شوند. نتایج و پیامدهای ناشی از چسبندگی فرنوم به شرح زیر هستند:
- مشکلات مربوط به مکیدن شیر در بین نوزادان- یکی از مشکلات جدی در این رابطه است که می‌تواند باعث ایجاد محدودیت برای مکیدن سر سینه مادر یا حتی ایجاد مشکلات مربوط به سوء تغذیه شود.
- ایجاد فاصله بین دندان‌ها- به خاطر کشیدگی فیبری رباط‌هایی که به سمت پایین در ناحیه بین دندان‌های جلو امتداد یافته‌اند، ممکن است فاصله بین این رباط‌ها بسته نشده و در نتیجه این شرایط فرد دچار مشکل فاصله بین دندان‌ها شود.
- عقب رفتگی لثه- با حرکت لب‌ها، این مشکل باعث می‌شود فرنوم به‌طور مداوم دچار کشیدگی شود (در عمل بافت مثلثی لثه می‌تواند فاصله بین دندان‌های نیش جلوی دهان را پر کند). در ادامه، خطر عقب رفتگی لثه و ایجاد حفره در فضای بین دندان‌ها و لثه به خاطر این شرایط افزایش پیدا خواهد کرد.
-
پیامدهای ناشی از فرنوم محکم لبی و جراحی فرنوم لب بالا
- وضعیت دائمی در ارتباط با باز بودن دهان- رباط‌های محکم باعث ایجاد محدودیت در عملکرد و جلوگیری از تطبیق شرایط با لب پایین یا ایجاد مشکل «قرارگیری نامناسب لب‌ها بر روی یکدیگر» می‌شود. در واقع باید توجه داشت قرارگیری مناسب لب‌ها بر روی یکدیگر یک بخش مهم از فرآیند تنفس عادی می‌باشد. بنابراین، کودکان دچار این مشکل در معرض خطر بالاتر حالت دهان باز و تنفس دهانی قرار گرفته و این شرایط می‌تواند بر فرآیند رشد فک و نیز رشد سیستم تنفسی آن‌ها تاثیر منفی داشته باشد.
- پلاک، پوسیدگی و ژنژیویت- بالاتر قرار گرفتن لب بالا به خاطر سفت بودن فرنوم می‌تواند با تشکیل بیشتر پلاک، ایجاد پوسیدگی، و التهاب لثه همراه باشد. هنگامی که اتصال فرنوم به لثه در ناحیه پایین‌تر از موقعیت عادی قرار داشته باشد، موقعیت لب باعث ایجاد یک «حفره» اطراف دندان‌های جلو در دهان شده و در عمل می‌تواند به محلی برای گیر افتادن شیر و سایر مواد غذایی تبدیل شود. این شرایط باعث می‌شود مواد قندی در اطراف دندان‌ها جمع شده و باعث ایجاد پوسیدگی و سایر مشکلات مربوط به آن در نواحی تماس لثه‌ها با دندان‌ها شود. وجود فرنوم محکم بین دندان‌ها همچنین باعث می‌شود مشکلات خاص در ارتباط با مسواک زدن دندان‌ها و نیز سطح دسترسی موهای مسواک با خط لثه ایجاد شود و این شرایط نیز می‌تواند خطر ایجاد پوسیدگی دندان را به‌طور مشخص افزایش دهد.
- اختلالات خواب- یکی از مشکلات دیگر مرتبط با این مسئله مربوط به مشکلات خواب است. به این ترتیب در صورتی که فرنوم بسیار محکم باشد، لب بالا نمی‌تواند به لب پایین برسد و کودک احتمالاً از طریق دهان تنفس می‌کند. در نهایت این شرایط می‌تواند باعث ایجاد مشکلات خواب برای کودک شود.
پیامدهای ناشی از فرنوم محکم زبانی و جراحی فرنوم لب بالا
فرنوم زبانی می‌بایست حرکت آزادانه زبان را به خصوص در هنگام بلع، صحبت کردن و رشد فک و زبان امکان‌پذیر نماید. در شرایطی که مشکل شدید باشد، در اصطلاح به این شرایط «گره خوردگی زبان» گفته می‌شود. علاوه بر این به کودک دچار مشکل فرنوم محکم زبانی در اصطلاح فرد مبتلا به مشکل «چسبندگی زبان» نیز گفته می‌شود. یکی از علائم این مشکل ظاهر «شبیه به قلب» زبان کودک در هنگام باز کردن زیاد دهان و جهت خاص سر زبان به سمت بالا است. پیامدهای ناشی از این وضعیت به شرح زیر هستند:
- موقعیت پایین زبان- در این شرایط موقعیت زبان پایین‌تر از حالت عادی در دهان قرار می‌گیرد و در نتیجه این شرایط فرد ممکن است با رشد غیرعادی فک پایین و رشد ناکافی فک بالا مواجه شود. این شرایط می‌تواند مشکلات جدی ارتودنسی و نیز مشکلات خواب برای فرد در آینده ایجاد کند.
- عملکرد نامناسب بلع- در هنگام بلع، زبان می‌بایست در کنار سقف دهان یا کام قرار گیرد. به هر حال اگر فرنوم زبانی به شدت محکم باشد، موقعیت قرارگیری زبان در دهان پایین‌تر از حالت عادی بوده و بین دندان‌ها قرار می‌گیرد. در اصطلاح به این مشکل فشار دادن زبان به دندان‌ها گفته می‌شود. تاثیرات ناشی از این شرایط می‌تواند با رشد نامناسب فک بالا و نیز مشکل اپن بایت برای فرد همراه باشد.
- مشکلات مربوط به تکلم و نوک زبانی صحبت کردن- به خاطر موقعیت نامناسب زبان در دهان در این شرایط، اغلب افراد با مشکل صحبت کردن نوک زبانی در این رابطه مواجه می‌شوند. معمولاً این شرایط باعث می‌شود بیمار بعضی از حروف را نتواند به نحو صحیح بیان کند.
درمان فرنوم دچار مشکل و جراحی فرنوم لب بالا
روش‌های درمان قابل استفاده برای رفع این مشکل به شرح زیر هستند:
فرنکتومی با ایجاد برش
در این حالت از یک عمل جراحی به نام فرنکتومی برای آزاد کردن فرنوم استفاده می‌شود. در روش درمان سنتی در این حالت یک شکاف در فرنوم با استفاده از یک تیغ یا قیچی مخصوص جراحی فرنوم لب بالا ایجاد می‌شود. در این حالت ممکن است نیاز به استفاده از بخیه برای نگه داشتن فرنوم در محل وجود داشته یا اصلاً نیازی به بخیه وجود نداشته باشد.
فرنکتومی با جراحی الکتریکی
روش دیگر قابل استفاده برای فرنکتومی در اصطلاح «جراحی الکتریکی» نامیده می‌شود که یک روش سریع اما بدون درد برای درمان مشکل فرنوم است. این درمان در عمل باعث ایجاد یک بافت «دچار سوختگی» در محل می‌شود که نه تنها فرآیند ترمیم آن آهسته است، بلکه علاوه بر این جراحت بیشتری پس از آن در دهان بیمار باقی می‌ماند. به همین خاطر در بسیاری از مواقع افراد ترجیح می‌دهند از این روش برای درمان مشکل خود استفاده نکنند.
فرنکتومی با لیزر
یک روش دیگر برای این درمان «فرنکتومی با لیزر» است که در آن از پرتو لیزر برای ایجاد تغییر در فرنوم و وارد کردن آسیب به آن استفاده شده و به دقت میزان سفتی و محکمی فرنوم کاهش پیدا می‌کند. به این منظور از چند قطره داروی بی‌حسی برای بی‌حس کردن ناحیه تحت درمان به صورتی استفاده می‌شود که حتی یک کودک ۶ ساله نیز بتواند به خوبی فرآیند درمان را تحمل کند.
فرنولوپلاستی
فرنولوپلاستی روشی که در آن پزشک بافت متصل کننده زبان به کف دهان (فرنوم زبانی) را کوتاه می‌کند. به این ترتیب در ادامه از بخیه برای بستن زخم‌های مثلثی شکل ایجاد شده برای این درمان استفاده شده و ناحیه تحت درمان به منظور جلوگیری از خونریزی تحت فشار قرار داده می‌شود.
مراقبت‌های پس از درمان و جراحی فرنوم لب بالا
مراقبت‌های پس از جراحی فرنوم لب بالا به شرح زیر هستند:
- از داروی آرنیکای هومیوپاتی و هوفاریقون به مقدار لازم سه بار در روز به مدت سه روز برای بیمار استفاده می‌شود.
- ناحیه تحت درمان به آرامی با استفاده از گاز استریل غوطه‌ور در محلول کالاندولا/ گلیسیرین (غیر الکلی) پوشانده می‌شود. در غیر این صورت، لازم است دهان با یک محلول آب نمک قوی به‌طور مرتب شستشو داده شود.
- برای دو هفته اول پس از عمل جراحی فرنوم لب بالا به والدین و کودک آموزش‌ها و توصیه‌های لازم درباره انجام تمرین‌های کششی بر روی لب (گرفتن لب و حرکت دادن آن در تمام جهت‌ها) برای ایجاد امکان اتصال مجدد فیبرهای دوره شده از لثه‌ها تا حد ممکن، ارائه خواهد شد.
