علت و درمان اپن بایت
فهرست مطالب
علت و درمان اپن بایت به هم نرسیدن دندانها در کودکان با ارتودنسی
اپن بایت یک نوع مال اکلوژن یا بهم ریختگی دندانها است که ممکن است برای اصلاح آن نیاز به درمان ارتودنسی باشد . اپن بایت اصطلاحی است که برای توصیف زمانی که دندان‌های بالا و پایین در هنگام بسته شدن فک قادر به تماس فیزیکی با یکدیگر نیستند ، استفاده می‌شود .( علت و درمان اپن بایت به هم نرسیدن دندانها در کودکان با ارتودنسی )
در حالت مطلوب ، دندان‌های بالا باید کمی از دندان‌های پایین را بصورت عمودی به مقدار ۲۵ درصد بپوشانند . تمام کودکان در طول دوره‌ای که دندان‌های دائمی پس از افتادن دندان‌های شیری بیرون می‌‌آیند ، دچار اپن بایت قدامی می‌شوند .
سه دلیل اصلی برای اپن بایت وجود دارد ؛ دندانی ، اسکلتی و ناشی از عادت . ضروری بودن درمان با توجه به دلیل اپن بایت تعیین می‌شود .
اپن بایتی که به دلیل نقص اجزای استخوانی یا عادات بهداشتی ضعیف و طولانی مدت دهان و دندان نباشد ، گاهی اوقات با رشد کودک به خودی خود اصلاح می‌شود . اصلاح خود به خودی تا ۸۰ درصد از موارد اپن بایت در کودکان در شرایطی که دندان‌های شیری و دائمی وجود دارند، رخ می‌دهد .
علت و درمان اپن بایت :
بررسی زودهنگام ارتودنسی در هفت سالگی توسط یک دندانپزشک بسیار مهم بوده و به تعیین اینکه آیا اپن بایت کودک به خودی خود اصلاح می‌شود یا خیر ، کمک می‌کند. دانستن این واقعیت که درمان ارتودنسی می‌تواند این نوع بهم ریختگی دندانها را اصلاح کند و به فرزند شما لبخندی زیبا بدهد، مایه آرامش خواهد بود .
انواع اپن بایت
اپن بایت را می‌توان به سه دسته زیر تقسیم‌بندی کرد :
قدامی
دندان‌های بالا و پایین در جلوی دهان هنگام بستن فک روی هم قرار نمی‌گیرند . این مشکل اغب ژنتیکی است اما می‌تواند ناشی از مکیدن انگشت یا عادات جویدن در سنین پایین باشد .
همچنین ممکن است در اثر بزرگ بودن بیش از حد زبان (ماکروگلوسی) ، فشار زبان یا مفصل گیجگاهی فکی ایجاد شود .( علت و درمان اپن بایت به هم نرسیدن دندانها در کودکان با ارتودنسی )
انواع اپن بایت
خلفی
دندان‌های آسیای پایین و بالا در انتهای دهان هنگام بستن فک روی هم قرار نمی‌گیرند. این وضعیت یک نوع نادر اپن بایت است که اغلب در اثر رشد نامناسب یا ناقص دندان‌های آسیا پدید می‌آید .
ناقص
در این وضعیت دندان‌های پایینی در جلوی دهان نمی‌توانند پشت دندان‌های پیشین بالا را لمس کنند .
دلایل
مشکلات اسکلتی
گاهی اوقات دلیل اپن بایت در کودکان ژنتیک است و شامل مشکلات اسکلتی مانند رشد بیش از حد دندان‌های آسیا یا استخوان‌های فک که از همدیگر دور می‌شوند ، می‌باشد .
مشکلات دندانی
نوع دیگری از اپن بایت، اپن بایت ساده نامیده می‌شود و می‌تواند ناشی از قرار داشتن کودک در دوره دندانی مختلط باشد؛ دوره‌ای که در آن ترکیبی از دندان‌های شیری و دندان‌های دائمی در دهان کودک وجود دارد . ( علت و درمان اپن بایت به هم نرسیدن دندانها در کودکان با ارتودنسی )
ناشی از عادت
دلایل
اپن بایت همچنین می‌تواند ناشی از عادات نامناسب دهان و دندان باشد ، از جمله :
- مکیدن لب پایین
- مکیدن انگشت: کودکان یک غریزه طبیعی برای مکیدن دارند و اغلب برای آرام کردن خود در دوران نوزادی انگشتان خود را می‌مکند. مطالعات نشان داده‌اند که زمان مناسب برای متوقف کردن مکیدن انگشت در حدود ۳ یا ۴ سالگی است. بسیاری از دندانپزشکان اطفال اعتقاد دارند که تغییرات در فک کودک در اثر مکیدن انگشت در صورتی که تا پیش از شروع رشد دندان‌های دائمی یعنی حدود ۵ یا ۶ سالگی متوقف شود، برگشت‌پذیر است. ادامه دادن این عادت پس از این سن می‌تواند موجب نیاز به اصلاح ارتودنسی شود.
- فشار زبان: یک الگوی نامناسب بلع است که در آن زبان در حین بلعیدن غذا، صحبت کردن و در حالت عادی، به بیرون دندانها رانده می‌شود.
- جلو بودن زبان: در این وضعیت زبان در حالت عادی بیش از حد جلو است بطوری که بر دندانها فشار وارد کرده و به تدریج باعث اپن بایت می‌گردد. تنفس از دهان نیز می‌تواند باعث جلو آمدن زبان شود .
روش‌های درمان
درمان کودکان مبتلا به اپن بایت با توجه به عوامل متعددی تعیین می‌شود. در ادامه برخی از وسایل و درمان‌هایی که اغلب برای اصلاح نامرتبی دندانها استفاده می‌شوند ارائه شده‌اند :
ابزار ارتودنسی غلتکی
ابزار ارتودنسی غلتکی یک مهره‌ی غلتکی است که روی یک سیم کوچک متصل به دو بریس دور دندان‌های آسیا قرار داده می‌شود . این مهره بیمار را تشویق می‌کند تا زبان خود را پشت آن نگه دارد تا از دندانها دور باشد .
این مهره همچنین موجب تقویت عضلات زبان می‌گردد که می‌تواند به حفظ موقعیت مطلوب زبان در حالت استراحت کمک کند .
هدگیر کشش از بالا
یک ابزار ارتودنسی فک-دندانی است که برای رشد صحیح فک و تراز کردن فک استفاده می‌شود . این ابزار در بیرون دهان قرار داده شده و به فک بالا و نیز پشت و بالای سر متصل می‌شود و باعث اعمال نیرو می‌گردد .
گگ دهانی (ماسک آندوسکوپی)
یک وسیله پلاستیکی است که می‌توان آن را روی دندان‌های آسیا قرار داد تا به تنظیم و حرکت دندان‌های عقبی و اصلاح اپن بایت کمک کند .
روش‌های درمان
چانه بند عمودی
این وسیله با جلوگیری از رشد چانه به طرف پایین یا عقب، به کنترل رشد قسمت پایینی صورت کمک می‌کند. رشد نامطلوب می‌تواند موجب عقب‌رفتگی چانه شود . ( علت و درمان اپن بایت به هم نرسیدن دندانها در کودکان با ارتودنسی )
مینی اسکرو (mini anchors)
این ابزار می‌تواند برای اصلاح موقعیت دندان‌های عقب دهان بر روی فک بالا به منظور چرخش خود به خود فک پایین حول لولای آن مورد استفاده قرار گیرد. با چرخش خود به خود فک پایین، دندان‌های جلویی رفته رفته بیشتر روی هم قرار می‌گیرند. این روش باثبات‌ترین راه برای اصلاح فعال اپن بایت قدامی است .
روش‌های درمان
جراحی اپن بایت
گاهی اوقات عمل جراحی تنها انتخاب برای درمان بزرگسالانی که مشکل اپن بایت آنها شدید است و نیز کودکانی که فرآیند رشد استخوان‌های آنها کامل شده، می‌باشد . در این روش جراح دهان موقعیت فک بالا را اصلاح کرده و سپس آن را با استفاده از پلاک و پیچ در موقعیت جدید تثبیت می‌کند .
ابزار ارتودنسی غلتکی ، هدگیرهای کشش از بالا ، گگ دهانی و چانه‌بندهای عمودی وسایل عالی برای اصلاح اپن بایت در هنگام رشد کودک هستند.این ابزار امکان کنترل و هدایت رشد فک را فراهم می‌کنند . به همین دلیل معاینه کودک در سن هفت سالگی سودمند است تا مشخص شود که آیا درمان‌های مداخله‌گر می‌توانند از نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تر در آینده جلوگیری کنند یا خیر . بیشتر والدین موافقند که در صورتی که بتوانند هم‌اکنون اقداماتی برای پیشگیری از نیاز فرزند خود به جراحی در آینده انجام دهند، حتماً این کار را می‌کنند .
درمان عادات کودک
روش‌های درمان
در صورتی که اپن بایت کودک شما ناشی از عادات نامناسب دهان و دندان باشد ، ممکن است برای درمان اپن بایت نیاز به همکاری سایر متخصصین باشد تا اطمینان حاصل شود که این عادات موجب معکوس شدن اصلاحات ارتودنسی پس از اتمام آنها نمی‌گردند . ( علت و درمان اپن بایت به هم نرسیدن دندانها در کودکان با ارتودنسی )
در صورتی که کودک در ترک عادت مکیدن انگشت خود مشکل داشته باشد ، ممکن است نیاز به نصب وسیله‌ای باشد که احساس خوشایند ناشی از مکیدن انگشت را از بین ببرد . پس از قطع این عادت ، می‌توان درمان‌های اصلاحی را شروع کرد .
دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان - دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه
(ارتودنسی اطفال - فیشور سیلانت - فلوراید تراپی - فضانگهدارها - روکــش دندان شیری - عصب کشی دندان شیری - دنـدانپزشکی تحت بیهـوشی)
