نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی دندان‌ها در کودکان

نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی

بسیاری از کودکان بنا بر دلایل متعددی به درمان ارتودنسی نیاز دارند تا بتوانند در آینده دندان‌هایی صاف و مرتب و لبخندی زیبا و جذاب داشته باشند. به چندین دلیل مختلف می‌توان گفت که شروع درمان ارتودنسی در سنین پایین‌تر می‌تواند برای کودک شما منفعت بیشتری داشته باشد. معمولاً ابتدا دندانپزشک کودک در جریان یک معاینه دوره‌ای عادی که بر روی او انجام می‌دهد، به وجود مشکلاتی در فک و دندان‌های او پی می‌برد و او را به یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی ارجاع می‌دهد. متخصص ارتودنسی یک دندانپزشک متخصص است که در زمینه اصلاح نامرتبی دندان ها و بی‌نظمی فک و دندان‌ها تخصص دارد. ( نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی )

به طور کلی مشکلاتی از قبیل پوسیدگی دندان در کودکان، افتادن زودهنگام دندان‌های شیری، مصدومیت‌های ناشی از تصادفات و یا عادت‌های ناسالمی مانند مکیدن شست در دوران کودکی می‌توانند باعث ایجاد عوارضی در دندان‌ها و فک کودک شوند که برای درمان آنها حتماً باید از ارتودنسی استفاده شود. مشکلات فک و دندان معمولاً حالت ارثی دارند و در صورتی که والدین کودک یا یکی از اعضای خانواده او در گذشته به ارتودنسی نیاز داشته‌اند، احتمالاً کودک هم به ارتودنسی نیاز خواهد داشت. ( نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی )

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6cd0d8″]

نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی

متخصصین ارتودنسي توصیه می‌کنند که کودکان تا سن هفت سالگی برای غربالگری ارتودنسی مورد معاینه قرار بگیرند. در سن هفت سالگی دندان‌ها و فک کودک به اندازه کافی رشد کرده‌اند و بنابراین دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می‌تواند مشخص کند که آیا خطر بروز مشکلات فک و دندان در آینده برای کودک وجود خواهد داشت یا خیر.

البته در اغلب موارد، نیازی به استفاده از درمان ارتودنسی در همان سن هفت سالگی کودک نیست، اما این فرصت برای والدین کودک و متخصصین فراهم می‌شود تا سرعت رشد و نمو کودک را تحت نظر داشته باشند و بهترین زمان و روش درمان را برای او تعیین نمایند. همچنین برای متخصصین ما این امکان فراهم می‌شود که پيشاپيش تدابیر لازم را بیندیشند تا از بروز مشکلات شدیدتر در آینده جلوگیری شود.

مشکل نامرتبی دندان‌ها

همه دندان‌ها از زمانی که درمی‌آیند به حالت صاف و مرتب رشد نمی‌کنند و همین امر می‌تواند باعث بروز یک سری مشکلات غیر قابل پیشگیری از جمله کجی، روی هم آمدن، شلوغی و به هم ریختگی دندانها در کودک شود و احتمالاً برای درمان همه این مشکلات باید از ارتودنسی استفاده شود. به طور کلی ارتودنسی به خاطر دلایل مرتبط با بهداشت دهان و دندان و یا زیبایی دندان‌ها به کودک توصیه می‌شود. ( نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی )

مشکلات فک

در حدود ۱۵ درصد از کل کودکان از نوعی ناهنجاری و مشکلات فک رنج می‌برند و این مشکلات منجر به عدم توانایی در جویدن غذا به طور صحیح و یا احساس درد و ناراحتی در کودکان می‌شود. این کودکان باید در اسرع وقت تحت درمان قرار بگیرند.

حتی بعضی از ناهنجاری‌های فک می‌تواند به قدری برای کودک مضر باشد که عدم درمان بی نظمی دندان  برای تحصیل و حضور او در مدرسه مشکل‌ساز شود و یا در آینده مانع از دستیابی او به فرصت‌های شغلی مناسب شود. ( نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی )

درمان ارتودنسی

بعضی از مشکلات فک از قبیل مال‌اکلوژن که باعث ناهماهنگی در اندازه فک‌های بالا و پایین در کودک می‌شود نیز ممکن است استفاده از درمان ارتودنسی را برای او اجتناب‌ناپذیر سازد.

جراحی فک برای اصلاح مشکلات فک و دندان

جراحی اصلاحی فک بالا (ماکسیلا) و یا فک پایین (مندیبل) برای ارتودنسی به منظور برطرف کردن طیف وسیعی از ناهنجاری‌های اسکلتی و دهانی شدید یا جزئی از جمله نامرتبی دندان‌ها و عدم انطباق فک‌ها انجام می‌شود.( نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی )

شایع‌ترین ناهنجاری‌های فک و دندان

شلوغی دندان‌ها- این شایع‌ترین حالت از مشکلات مال ‌اکلوژن (بهم ریختگی و نامرتبی دندان‌ها) است که در بیش از ۹۰ درصد از کودکان با درجات مختلف دیده‌ می‌شود. شلوغی دندان‌ها عمدتاً برای دندان‌های ردیف پایین اتفاق می‌افتد.

موارد خفیف این عارضه ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد و به خودی خود اصلاح شود. حتی حالت‌های کمی شدیدتر آن هم ممکن است با گذشت زمان و هنگامی که فک کودک رشد می‌کند و به اندازه کامل خود در بزرگسالی می‌رسد، بهبود پیدا کند.

شایع‌ترین ناهنجاری‌های فک و دندان

اپن بایت – اپن بایت به حالتی از عدم انطباق دندان‌ها بر روی هم گفته می‌شود که وقتی کودک چیزی را گاز می‌گیرد یا دهان خود را می‌بندد، دندان‌های جلویی او در ردیف‌های بالا و پایین به هم نمی‌رسند.  در بعضی از موارد این حالت ناشی از رویش ناکامل دندانها می باشد که با افزایش سن و رویش کامل دندانها این حالت برطرف خواهد شد.

شایع‌ترین ناهنجاری‌های فک و دندان

جلو بودن فک بالا –  به حالتی گفته می‌شود که اندازه فک بالا بزرگتر از فک پایین است. این عارضه اصطلاحاً با عنوان “buck teeth” نیز شناخته می‌شود. برآوردهای علمی حاکی از آن است که در حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از کل کودکان از عارضه جلو بودن فک بالا با شدت‌های مختلف رنج می‌برند. پروتروژن در اصل، یک عارضه اسکلتی است که ترجیحاً باید در سنین پایین‌تر در دوره کودکی یا نوجوانی درمان شود. لکه ی دندان 

شایع‌ترین ناهنجاری‌های فک و دندان

جلو بودن فک پایین-  هنگامی که اندازه فک پایین بزرگتر از فک بالا باشد، به عارضه عدم انطباق دندان‌ها که به خاطر آن ایجاد می‌شود، اصطلاحاً رتروگناتیسم مندیبلگفته می‌شود. این عارضه هرچقدر در سنین پایین‌تری درمان شود، درمان آن ساده‌تر و از پیچیدگی کمتری برخوردار خواهد بود. با این حال اگر صبر کنید تا کودک کمی  بزرگتر شود، معمولاً مشکل خاصی برای او ایجاد نمی‌شود.

شایع‌ترین ناهنجاری‌های فک و دندان

کراس بایت – کراس بایت یکی از حالت‌های مال ‌اکلوژن است که در اثر آن یکی از دندان‌های ردیف بالا یا پایین نسبت به همتای خود در فک دیگر، به زبان یا گونه نزدیک‌تر است. متخصصین ارتودنسی معمولاً توصیه می‌کنند که این عارضه هر چه زودتر و در سنین پایین درمان شود، با این حال کراس بایت را می‌توان هنگامی که سن کودک کمی بیشتر می‌شود نیز با موفقیت درمان نمود.

اولین ویزیت دندانپزشکی باید در چه زمانی باشد؟

از دید تخصصی، سن مناسب جهت ویزیت ارتودنسی کودک، حدود ۷ سالگی میباشد. شروع هر چه زودتر درمان ارتودنسی می‌تواند برای خود کودک مزایای زیادی داشته باشد.

دقت کنید که شروع درمان الزاماً به معنی آن نیست که کودک بلافاصله شروع به استفاده از براکت‌های ارتودنسی کند.

بلکه روند درمان‌های ارتودنسی می‌تواند خیلی پیچیده و زمان‌بر باشد و بسته به وضعیت خاص کودک ممکن است لازم باشد قبل از استفاده از براکت‌ها،

چند روش درمانی دیگر بر روی او انجام شود. گاهی اوقات شروع زودهنگام درمان ارتودنسی صرفاً به معنی شناسایی مشکلات فعلی و پیش‌بینی عواقب احتمالی آنها در آینده، منتظر ماندن برای رشد کامل فک‌ها و دهان و تصمیم‌گیری در مورد بهترین زمان برای شروع دوره اصلی ارتودنسی در صورت لزوم می‌باشد.

مزایای شروع زودهنگام درمان ارتودنسی

در اغلب موارد می‌توان با چند مرحله درمان‌ زودهنگام، احتمال نیاز کودک به درمان‌های پیشرفته ارتودنسی در سنین بالاتر را کمتر کرد. این مراحل عبارتند از:

مرحله ۱ – درمان زودهنگام: این مرحله از درمان کودک در سن حدوداً ۶ سالگی انجام می‌شود.

در این سن معمولاً تمرکز اصلی ما بر تشخیص عوارضی از قبیل کندی رشد فک‌ و دندان‌ها، افتادن زودهنگام دندان‌های شیری و عادت‌های مضری از قبیل مکیدن شست و انگشت توسط کودک می‌باشد. درمان‌هایی که در این مرحله از رشد کودک آغاز شود، غالباً با موفقیت کامل همراه خواهد بود و در بسیاری از موارد (البته نه همیشه) می‌تواند نیاز کودک به درمان‌های ارتودنسی در آینده را برطرف نماید.

مرحله ۲ – دوره اختلاط دندانی: این دوره شامل سنین ۶ تا ۱۲ سالگی کودک می‌شود. در این مرحله، دندان‌های دائمی پیش (جلو) و دندان‌های آسیاب (مولر) شش‌ساله در کودک درآمده‌اند.

درمان در این مقطع سنی شامل رفع عدم انطباق فک‌ها و نامرتبی دندان‌ها می‌باشد. این مرحله از دوران رشد کودک برای شروع درمان او بسیار ایده‌آل است، زیرا همان طور که قبلاً گفته شد، بافت‌های سخت و نرم دهان و دندان کودک شما در این مرحله خیلی خوب نسبت به نیروهای اعمال شده توسط وسایل ارتودنسی یا ارتوپدی جواب می‌دهند. ( نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی )

مزایای شروع زودهنگام درمان ارتودنسی

مرحله ۳ – دوره نوجوانی:

در این مرحله، فرایند درمان دندان‌های دائمی و اصلاح روند رشد و انطباق نهایی فک‌ها انجام می‌شود.

در طول مدتی که اجزای اسکلتی کودک هنوز در حال رشد هستند

و نرمی و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند، مشکلات شدید فک و دندان را می‌توان با سهولت بیشتری درمان کرد. با اصلاح مشکلات اسکلتی در سنین پایین‌تر،

 اگر فضای کافی برای رشد دندان‌های دائمی وجود داشته باشد، این دندان‌ها به جحالت صاف‌تر و مرتب‌تر درخواهند آمد و قاعدتاً هرچقدر دندان‌ها صاف‌تر دربیایند، احتمال بروز شلوغی دندان‌ها بعد از آنکه براکت‌های ارتودنسی برداشته می‌شوند، کاهش خواهد یافت.

معمولاً در سنین ۱۲ تا ۱۴ سالگی و بعد از آنکه دندان‌های دائمی به طور کامل درآمدند، براکت‌های ارتودنسی در دهان گذاشته می‌شود تا منظم‌سازی نهایی دندان‌ها و اصلاح مشکلات جزئی باقیمانده نیز با موفقیت انجام شود.

بنابراین مرحله نهایی درمان ارتودنسی برای بیمار سریع‌تر و راحت‌تر خواهد بود. این مرحله از درمان در حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه طول می‌کشد و تا وقتی که همه دندان‌های دائمی درنیامده باشند، شروع نمی‌شود.

مزایای شروع زودهنگام درمان ارتودنسی

تقسیم‌بندی فرایند درمان ارتودنسی به دو مرحله مختلف می‌تواند نتایج بسیار خوبی را برای کودک به دنبال داشته باشد و برای دندانپزشک هم این امکان فراهم می‌شود که بدون نیاز به کشیدن دندان‌های دائمی و جراحی فک بتواند فرایند درمان را کامل کند.

در ارتودنسی دو مرحله‌ای، بخشی از درمان‌ها در زمانی که هنوز بعضی از دندان‌های شیری در دهان کودک باقی مانده است انجام می‌شود که به آن مرحله ۱ گفته می‌شود. مرحله نهایی درمان هم که به آن مرحله ۲ گفته می‌شود، در زمانی انجام می‌گیرد که همه دندان‌های دائمی درآمده باشند. ( نامرتبی، بی نظمی، به هم ریختگی و شلوغی )

دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان – دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه

(ارتودنسی اطفال – فیشور سیلانت – فلوراید تراپی – فضانگهدارها – روکــش دندان شیری – عصب کشی دندان شیری – دنـدانپزشکی تحت بیهـوشی)