پیام‌های بهداشت و سلامت دهان

پیام‌های بهداشت و سلامت دهان

بنیان برخوردار بودن کودکان و نوجوانان از دندان‌های دائمی سالم در نخستین سال‌های زندگی نقش می‌بندد. رژیم غذایی نامناسب، عادت‌های غذایی نادرست و مسواک زدن اشتباه یا ناکافی در دو سال نخست زندگی منجر به پوسیدگی دندان‌های کودکان می‌شود. پوسیدگی دندان‌های شیری احتمال خراب شدن دندان‌های دائمی را نیز افزایش می‌دهد.(پیام‌های بهداشت و سلامت دهان )

پیام‌های بهداشت و سلامت دهان

بنابراین آموزش شیوه مراقبت از دهان و دندان‌ها به کودکان، رشد دندان‌هایی سالم و محکم را تضمین می‌کند. والدین در مقام الگوی کودکان نقش مهمی را در این آموزش و نهادینه ساختن عادت‌های رعایت بهداشت دهان و دندان ایفا می‌کنند.

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6cd0d8″]

متخصص دندانپزشکی اطفال به والدین توصیه می‌کند که حتماً فرزندان خود را پیش از یک سالگی به نزد دندانپزشك بیاورند و پس از آن نیز ویزیت‌های دوره‌ای را فراموش نکنند تا فرصت مناسبی برای آموزش به کودکان و والدین ایجاد شود، از بروز بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری شود، وجود پوسیدگی دندان‌های شیری و مشکلات رشد بررسی شود و خاطره خوبی از کلینیک دندانپزشکی در ذهن کودکان شکل بگیرد.

فیشور سیلانت یا درزپوشی دندان‌ها از گیر کردن ذرات غذا در شیارهای بسیار ظریف سطوح جونده جلوگیری می‌کند و فلورایدتراپی نیز مینای دندان‌ها را در برابر پوسیدگی تقویت می‌کند.[/alert]

بهداشت دهان و دندان در نوزادان و خردسالان

مسواک زدن را هر چه سریعتر شروع کنید

والدین غالباً از زمان مناسب شروع مسواک زدن دندان‌های کودکان آگاهی ندارند. اما زمان این کار بسیار مشخص است، به محض دیدن دندان باید مسواک زدن آن را شروع کرد. لثه‌ها و دندان‌های تازه درآمده را پس از غذا دادن به کودک به آرامی با گاز یا دستمال مرطوب پاک کنید.(پیام‌های بهداشت و سلامت دهان )

نخستین دندان‌های نوزادان حدود ۶ ماهگی جوانه می‌زند، این مرواریدهای کوچک را به آرامی با مسواک نرم و کوچک و مرطوب شده در زیر آب دو بار در روز مسواک بزنید.  با رسیدن کودک به سن سه سالگی میتوان خمیردندان را به اندازه نخود یا دانه عدس استفاده نمود.

همواره بر مسواک زدن کودک نظارت داشته باشید و مطمئن شوید که فرزندتان مسواک زدن را درست انجام می‌دهد و کف خمیردندان را در انتها تف می‌کند و نمی‌خورد.

آموزش به کودکان

آموزش شیوه صحیح مسواک زدن بسیار مهم است. انتظار می‌رود کودک در سن ۶ سالگی به تنهایی بتواند دندان‌ها را مسواک بزند. آموزش استفاده از نخ دندان را نیز فراموش نکنید.

بهداشت دهان و دندان در نوزادان و خردسالان

نظارت بر رعایت بهداشت دهان و دندان

خردسالان غالباً اصرار دارند کارهایشان را خودشان به تنهایی انجام دهند و شاید به دلیل این استقلال طلبی دوست نداشته باشند دندان‌هایشان را شما مسواک بزنید.

دندانپزشک کودکان به والدین توصیه می کنند که احساسات کودک را سرکوب نکنید و مسواک زدن را نوبتی کنید، تا هم رضایت فرشته کوچک را جلب کرده باشید، هم از دندان‌ها مراقبت کرده باشید. به فرزندتان توضیح دهید که باید تمام دندان‌ها، جلو، عقب و سطوح جونده، را با ملایمت مسواک بزنید، اجازه ندهید مسواک را محکم روی دندان‌ها و لثه‌ها بکشد. اکثر کودکان تا سن ۶ سالگی برای مسواک زدن نیاز به کمک دارند.

کودک را تشویق کنید

مسواک زدن باید به یک عادت و جزئی جدایی‌ناپذیر از نظافت شخصی روزانه تبدیل شود. کودکان به محرک‌های اجتماعی مانند تشویق و ابراز احساسات بسیار حساس هستند و همواره والدین را الگوی خود قرار می‌دهند. رشد روانی و ذهنی بر سلامت دهان و دندان‌های کودک تاثیر بسزایی به جا می‌گذارد.

نخ دندان را فراموش نکنید

به محض کنار هم قرار گرفتن و ایجاد تماس بین دو دندان کشیدن نخ دندان را شروع کنید.(پیام‌های بهداشت و سلامت دهان )

کشیدن نخ دندان با توجه به فاصله بین دندانی گاهی فقط برای چند دندان عقبی لازم است. ممکن است کودکان حتی پس از یاد گرفتن شیوه صحیح مسواک زدن برای کشیدن نخ دندان به کمک نیاز داشته باشند. می‌توان در ابتدا از نخ دندان‌های دسته‌دار استفاده کرد که کاربرد آسان‌تری دارند.

مقابله با پوسیدگی ناشی از شیشه شیر

اجازه ندهید فرزندتان با مکیدن پستانک یا شیشه‌ به خواب رود، مگر آن که با آب پر شده باشد. چنانچه دندان‌ها به دفعات و در مدت طولانی در معرض مایعات حاوی قند، مانند شیر سینه، قرار بگیرد، احتمال پوسیدگی آن بسیار بالا خواهد بود.

رعایت بهداشت دهان و دندان برای کودکان و نوجوانان

هنگامی که فرزندتان به سنی رسید که خود مسئول رعایت بهداشت روزانه دهان و دندان‌ها شد، می‌توانید یک نفس راحت بکشید.(پیام‌های بهداشت و سلامت دهان )

البته هنوز وظایف مهمی بر دوش شما است که چند مورد از مهم‌ترین آنها در زمینه رعایت بهداشت دهان و دندان را در ادامه شرح می‌دهیم:

با دقت مسواک زدن

به محض روییدن دندان‌های شیری آنها را با مسواک نرم و مقدار اندکی خمیردندان فلورایددار تمیز کنید.

الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشید

کودکان، به ویژه نوجوانان، به خوبی متوجه می‌شوند که آیا والدین‌شان به گفته‌های خود در رابطه با بهداشت دندان عمل می‌کنند یا خیر. به همین دلیل اگر می‌خواهید فرزندتان پیام‌های بهداشتی شما را پشت گوش نیندازد، حتماً خودتان نخستین عمل کننده به آنها باشید. به این ترتیب گام مهمی را در پیشگیری از ابتلا خود و اعضا خانواده به بیماری‌های دهان و دندان برداشته‌اید، دردی توانفرسا را از خانواده دور کرده‌اید و لبخندی درخشان را بر لبان عزیزان خود نشانده‌اید.

رعایت بهداشت دهان و دندان برای کودکان و نوجوانان

رعایت رژیم غذایی سالم

برای میان وعده‌ها از میوه و سبزیجات تازه به عنوان تنقلات استفاده کنید. هر گونه نوشابه، حتی نوشابه‌های رژیمی، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و آیس تی شیرین شده را ممنوع کنید، چون اسید خورنده موجود در آنها ثمری جز پوسیدگی دندان ندارد. به فرزندان خود بیاموزید که اگر مواد قندی در هر شکلی روی بسته‌بندی محصولی به عنوان یکی از سه ماده اصلی تشکیل دهنده ذکر شده است، آن خوراکی دسر به حساب می‌آید.

کنترل آب آشامیدنی

بررسی کنید که آیا آب لوله کشی یا شرب مورد استفاده فلوراید دارد یا خیر. چنانچه آب فلورایددار نبود، از دکتر حجازی بخواهید تا مکمل مناسب را معرفی کنند. به خاطر داشته باشید که بعضی خمیردندان‌ها و مواد غذایی مختلف نیز حاوی فلوراید هستند.

پرهیز از مواد قندی

در نظر داشته باشید که هر بار کودک مواد قندی مصرف می‌کند، حداقل سی دقیقه طول می‌کشد تا آب دهان اسید تولید شده توسط باکتری‌های پوسیدگی‌زا را خنثی کند. هر ساعت تنقلات شیرین و قندی خوردن محیط دهان را اسیدی نگه می‌دارد و احتمال پوسیدگی را به شدت افزایش می‌دهد.

دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان – دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه

(ارتودنسی اطفال – فیشور سیلانت – فلوراید تراپی – فضانگهدارها – روکــش دندان شیری – عصب کشی دندان شیری – دنـدانپزشکی تحت بیهـوشی)