سفید کردن دندان

سفید کردن دندان

زمانی که سلامتی کودکان در میان است بهتر است اقدام عملی کمتری انجام گیرد . به جای آن از روش های ملایم تری برای حل آن عارضه استفاده شود، در رابطه با سفید کردن دندان کودکان نیز موضوع دقیقا همین است، ترکیبات سفید کننده دندان و عمل های حرفه ای که برای این امر انجام می شود ممکن است باعث حساسیت بیشتر دندان ها کودک شود، به همین علت دندانپزشک اطفال توصیه می کند که بهتر است کمی صبر کرده و پس از بزرگ شدن کودک اقدام به این کار کنند.

علت ایجاد لکه بر روی دندان های کودک

• پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان می تواند یکی از عوامل ایجاد لکه های رنگی بر روی دندان باشد، متخصص دندانپزشکی کودکان با معاینه و بررسی لکه های رنگی می تواند مشخص کند که آیا نیاز به اقدام درمانی وجود دارد یا خیر ؟

معمولاً بهترين درمان براى پوسيدگى دندان كودكان  ، برداشت پوسيدگى و ترميم آن با مواد مختلف برحسب ميزان پوسيدگى و ميزان باقيمانده از ساختار دندان است.  پس از این که نقش پوسیدگی دندان ها در ایجاد لکه ها مشخص گردید می توان سایر دلایل احتمالی برای بروز این عارضه را بررسی نمود.

• لکه های روی دندان

یکی از عوامل شایع در تغییر رنگ دندان ها ، لکه های روی دندان است. اين لكه ها برحسب علت،  ممكن است بر روي سطح خارجى يا داخلى دندان اثر بگذارد. لكه هاى دندان به دو نوع داخلى و خارجى طبقه بندى مى شوند.

• لکه های خارجی دندان

لکه های خارجی که بر روی سطح بیرونی دندان کودکان ایجاد می شود از شیوع بیشتری نسبت به سایر انواع لکه های دندان برخوردار است.

این لکه های در اثر تجمع ذرات غذاهای تیره رنگ و نوشیدنی های رنگی و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان به وجود می آید. گاهى نيز اين تغييرنگ ها در اثر وجود باكترى هايي است كه در محيط دهان ساكن هستند .

اين باكترى سبب توليد موادى روي دندانها مى شوند . اين مواد مى تواند سبب تغيير رنگ نارنجي، سياه و يا سبز دندان شود. متخصص دندانپزشكى كودكان بر حسب نوع رنگ دندان مى تواند به والدين در مورد اينكه آيا واقعا به درمان نيازى هست يا خير توضيح دهد.

مثلاً گاهى تغييررنگ نارنجى بر روي دندانها ديده مى شود كه بيشتر به علت عدم رعايت مناسب بهداشت مى باشد. گاهى نيز لكه هاي سياهى بر روي دندانها ايجاد مى شود كه مى تواند علل مختلفى داشته باشد.

برخى از باكتريها با توليد مواد خاصى سبب ايجاد اين تغيير رنگ خواهند شد كه معمولاً در كودكانى با بهداشت خوب و بدون پوسيدگى ديده مى شود.  برداشت اين لكه ها از روي دندان بسيار سخت خواهد بود.

گاهى نيز استفاده از قطره هاى آهن با وجود تمام مراقبت ها براى جلوگيري از تغييررنگ مؤثر نبوده و سبب سياه شدن دندان مى شود كه والدين آن را با پوسيدگى اشتباه مىگيرند.

اين تغييررنگ نيز نيازى به درمان ندارد و در سنين بالاتر مى تواند با انجام بروساژ( به مقاله جرمگيرى دندان كودكان مراجعه شود) اين لكه ها را برطرف نمود. به طور كلى به دليل ايجاد اين لكه ها بر روي سطح خارجى دندانها ، متخصص دندانپزشكى كودكان می تواند  با تمیز کردن و جرم گیری دندان ها، لکه ها و رسوبات را از روی دندان برطرف نمود.

• لکه های درونی ( حقیقی )

این نوع لکه ها نسبت به لکه های خارجی کمتر شیوع یافته هستند و در اثر عوامل متعددی همچون مصرف تتراسایکلین ، پوسیدگی شدید دندان در اوایل کودکی ، آسیب دیدن عصب دندان ، دوز بالای فلوراید در آب ممکن است ایجاد شود.

دندان هایی که سیاه شده اند یا رنگ آن ها تغییر یافته است می تواند یک نشانه از آسیب دیدگی در دوران کودکی باشد.

گاهى  اين تغيير رنگ در دندانهاى شيرى گذرا بوده و پس از مدتى كمتر خواهد شد اما آسيب به دندانهاى دائمى و تغييررنگ سياه در آنها نشانه اي از آسيب به عصب دندان است كه در اين موارد پس از عصب كشي نمودن دندانها اقدام به درمان سفيد كردن مى نماييم.

این نوع آسیب دیدگی ممكن است باعث تغییر رنگ دندان به خاکستری ، زرد ، نارنجى در آينده شود. گاهى نيز برخى از بيماريها سبب ايجاد تغييررنگ در دندانها مى شود كه متخصص دندانپزشكى كودكان با بررسي تاريخچه سلامت كودك مى تواند علت آن را بيايد و اقدام به درمان كند.

برخی از این لکه ها را می توان با سفید کردن دندان برطرف نمود اما در برخی مواقع لازم است دندان آسیب دیده با روکش های دندان  همچون ونیر کامپوزیت درمان شود.

مصرف بالاى فلورايد سبب ايجاد تغييررنگ در دندان به شكل لكه هاى زرد تا قهوه اى در دندان خواد شد. متخصص دندانپزشكي اطفال در صورت مواجهه با اين نوع تغييررنگ به بررسي منبع دريافت فلورايد خواهد نمود.

• لکه های حقیقی

در صورتى كه فرد در مناطقى زندگى كند كه ميزان فلواريد آب در آنجا بيش از حد مجاز باشد، اين تظاهرات دندانى را مى تواند در ساير افراد و يا كودكان اين خانواده نيز ببيند.

گاهى نيز لكه سفيد روي دندان كودكان ديده مى شود. اين لكه معمولاً روي يك دندان كه مى تواند از دندانهاى جلويي يا عقب كودك باشد، ديده مى شود. علت وجود اين لكه ها ضربه هاى قديمى به دندان شيرى در سنين پائين يا آبسه دندان شيرى در گذشته مى باشد.

متخصص دندانپزشكى كودكان با سوال از والدين در مورد وضعيت دندان شيرى قبلى مى تواند علت را بيابد. معمولاً  اين ضربه ها و يا آبسه دندان در سنيني رخ داده است كه دندان دائمى جايگزين آنها در حال تكامل بوده است.

بنابراين ضربه و يا آبسه با اثر بر روي تكامل دندان زيرين سبب ايجاد نواقص بر روي دندان دائمى خواهد شد كه با بررسى موقعيت اين لكه بر روي دندان، متخصص دندانپزشكى اطفال مى تواند سن تقريبي آسيب را تخمين بزند.

• آنتی بیوتیک های تتراسایکلین

مصرف این نوع آنتی بیوتیک ممکن است باعث ایجاد لکه بر روی دندان هایی می شود که در زمان مصرف این دارو در حال رشد و تکمیل شدن بوده است.

به همین علت امروزه برای مادران باردار یا کودکان زیر ۱۲ سال آنتی بیوتیک تتراسالیکلین تجویز نمی شود. درمان تغيير رنگه هاى ناشى از تتراسايكلين سخت بوده و بسيار مقاوم هستند و گاهاً با سفيد كردن برطرف نخواهد شد و نياز به استفاده از روكش ها مى باشد .

روش های سفید کردن دندان کودکان به شرح ذیل می باشد:

برای سفید کردن دندان یا بلچینگ دندان روش های متفاوتی وجود دارد از جمله استفاده از ژل سفید کننده دندان قوی که فقط باید توسط پزشک حرفه ای به دندان ها مالیده شود یا استفاده از محصولات دارای دوز کمتر از مواد سفید کننده در خانه اشاره کرد.

باید گفت با استفاده از روش های سفید کردن دندان به صورت حرفه ای می توان سریع تر به نتیجه ایده آل رسید.

سفید کردن دندان ها به روش حرفه ای :

• روش های سفید کردن دندان در مطب :

در این روش دندانپزشک کودکان یک ژل مخصوص را بر روی دندان شما می مالد و آن را شما باید تا یک ساعت بر روی دندان خود نگه دارید، همچنین برای افزایش اثر بخشی آن می توان از یک منبع گرما یا نور استفاده کرد.

• روش های خانگی برای سفید کردن دندان :

بهترین دندانپزشک یک سری قالب مخصوص به شما می دهد که از جنس پلاستیک نازک و انعطاف پذیر بوده و به طور اختصاصی برای شما ساخته می شود و شما این قالب ها را با ژل سفید کننده ای پر می کنید و به مدت مشخص بر روی دندان می گذارید.

• نوار چسب های سفید کننده :

این نوارها که شبیه به یک نوار شفاف است ، بر روی دندان ها چسبانده می شود و پس از ۳۰ دقیقه که بر روی دندان باقی ماند کنده می شود، این عمل دو بار در روز به مدت یک الی دو هفته انجام می شود.

• سفید کردن با برس :

در این روش ژل سفید کننده دندان با استفاده از یک برس کوچک مستقیماً بر روی سطح دندان مالیده می شود و گاهی اوقات در طول شب بر روی دندان باقی می ماند.

• بهترین خمیر دندان سفید کننده :

این نوع خمیر دندان ها حاوی مواد شیمیایی مخصوص می باشد که لکه ها و پلاک های باکتریایی را از روی دندان حذف می کند، اما بر خلاف سفید کننده ها هیچ تغییری بر رنگ واقعی دندان ایجاد نمی نماید.

اما به طور كلى بايد در نظر داشت كه بيشترين علت ايجاد لكه و تغيبر رنگ دندان به دليل رعايت نامناسب بهداشت دهان مى باشد. بنابراين بهتر است والدين با مراجعه به متخصص دندانپزشكى كودكان ، از او بخواهند روش هاي مناسب مسواك زدن و رعايت بهداشت براى كودكان را به آنها آموزش دهد تا با انجام مناسب اين اقدامات از ايجاد پوسيدگى و يا تغييررنگ در دندان كودكانشان جلوگيرى شود.

دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان – دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه

( ارتودنسی اطفال – فیشور سیلانت – فلوراید تراپی – فضانگهدارها – روکش دندان شیری – عصب کشی دندان شیری – دنـدانپزشکی تحت بیهـوشی)