در این مقاله از دکتر ماندانا حجازی ، بهترین متخصص دندانپزشک کودکان کرج ، می خواهیم درباره ی بهترین خمیر دندان برای کودکان صحبت کنیم. یکی از روش‌های اساسی حفظ بهداشت دهان و دندان که همواره مورد تأکید قرار گرفته ، مسواک زدن با استفاده از خمیردندان است تا از این راه به مقصد اصلی که پیشگیری از بروز بیماریهای دهان و دندان میباشد ، دست یافت. از فواید مسواک زدن ، برداشت پلاک، حذف رنگدانه‌های خارجی ، پیشگیری از بیماریهای لثه و جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها میباشد. با وجود این اثرات مثبت شواهد کلینیکی و لابراتواری نشان میدهد که مسواک زدن با خمیردندان میتواند موجب تروما به لثه و سایش بافت سخت دندان شود. سایش بیش از حد دندان‌ها میتواند منجر به آسیب‌دیدگی مینا و در بعضی موارد عاج دندان ، افزایش حساسیت دندان‌ها ، مشکلات زیبایی و در نهایت صدمه به دستگاه جونده شود.
این مسئله به‌ویژه در موارد تحلیل لثه و عریان شدن سطح ریشه به محیط دهان به شکل شدیدتری خود را نشان میدهد. با رویش دندان ، کار تمیز کردن دندان آغاز می‌شود ولی طبیعی است. در سنین پایین به جز مسواک ، گاز یا پارچه تمیز نباید برای پاک کردن دندان کودک از وسیله دیگری استفاده کرد چرا که این امر برای کودک ناخوشایند است. با اضافه شدن تعداد دندان‌ها در دو سالگی به ۱۶ دندان و در سه سالگی به بیست دندان استفاده از پاک کننده کمکی مثل خمیر دندان توصیه می‌شود. قبل از این ، برای خمیر دندان کودک استاندارد خاصی وجود داشت به عنوان مثال این گونه مطرح می‌شد که خمیر دندان کودکان باید حاوی فلوراید کمتری باشد اما امروزه به جز چند کشور که حساسیت بیشتری روی این قضیه نشان می‌دهند توصیه به تولید بهترین خمیر دندان برای کودکان با فلوراید کمتر الزامی نیست.
خمیر دندان
نقش بهترین خمیر دندان برای کودکان در بهداشت دهان کمتر از نحوه مسواک زدن و دفعات آن است. یعنی اگر شما درست و حداقل ۱ بار در شبانه روز (ترجیحاً شب‌ها قبل از خواب) مسواک بزنید و از نخ دندان هم استفاده کنید خیلی فرقی نمی‌کند نوع خمیردندان شما چه باشد. اما به هر حال در خمیردندانهای استاندارد و معتبر موادی وجود دارد که در زمان کوتاه مسواک زدن (۲-۱ دقیقه) تاثیر بیشتری بر سلامت دهان و دندان دارد. خمیر دندان‌های Crest – Signal – Close up – Sensodyine انواع خوب خارجی هستند. خمیردندانهای ایرانی خوب هم تمام انواع دارای استاندارد را شامل می‌شود. خمیردندانهای سفید کننده و ضد جرم باید به مدت محدود و با نظر بهترین دندانپزشک اطفال کرج ، استفاده شود زیرا باعث سایش و حساسیت دندانی می‌شود. برای کودکان تا زمانی‌که نمی‌توانند کف خمیردندان را موقع مسواک‌زدن در دهان نگه داشته و سپس خارج کنند و احتمال خوردن خمیردندان وجود دارد بهتر است بدون خمیر دندان مسواک زد. خمیردندانهای ضد حساسیت برای دندان‌هایی که علیرغم سالم بودن ولی به تحریکات سرما و گرما و مزه‌های مختلف حساس هستند بسیار موثر است. البته باید حداقل ۳ ماه استفاده شوند تا اثرشان ماندگار باشد. مقدار خمیر دندان لازم برای مسواک زدن معمولاً به اندازه نصف طول برس‌های مسواک است. بعد از گذاشتن خمیردندان روی مسواک ، با زبان آن را به لابه‌لای برس‌های مسواک فشار دهید تا بهتر بین دندان‌ها پخش شود. پس از مسواک زدن فقط ۱ بار آب کشیدن دهان کافی است و شستن زیاد باعث پاک شدن اثرات مثبت خمیردندان از دندان‌ها می‌شود ( مانند فلوراید – مواد ضد حساسیت)
بهترین نوع خمیر دندان
گرچه دندانپزشکان فرق چندانی بین بهترین خمیر دندان برای کودکان قائل نیستند ، ولی خمیر دندان‌ها انواع مختلفی دارند که شناخت آنها به بهداشت بیشتر دهان و دندان کمک می‌کند ، چراکه هر یک از خمیردندان‌ها ، خاصیت خاص خودرادارند ، مثلاً خمیردندان‌هایی که حاوی نیترات پتاسیم هستند ، برای مبارزه با حساسیت دندان‌ها و خمیر دندان‌های حاوی سیترات‌روی برای مبارزه با التهابات لثه بهترین انتخابند.
- خمیر دندان حاوی مواد ساینده: موادساینده شامل دی‌اکسیدسیلیکون ، سیلیکات‌پتاسیم و آلومنیوم است. بیشتر خمیردندان‌هایی که با این نام در بازار وجود دارد طوری ساخته شده‌اند که بیشتر باعث تمیزی و شفافیت دندان‌ها و کمتر باعث سائیدگی آن می‌شوند. باید توجه داشت هنگام استفاده از این خمیردندان‌ها نباید با فشار شدید مسواک را روی دندان کشید ، چراکه احتمال سایش دندان در این موارد وجود دارد و موجب عقب رفتن لثه و عریان شدن عاج دندان می شود. مواد پاک کننده داخل این خمیردندان باعث تمیزتر شدن دندان‌ها می‌شود ، ولی نباید خمیردندانی خرید که حاوی مقادیر زیادی مواد ساینده باشد ، چراکه وجود بیش از حد آن به مینای دندان‌ها آسیب زده و موجب حساسیت آنها می‌شود.
- خمیر دندان‌های ضدپلاک میکروبی: پلاک میکروبی لایه‌ای از باکتری است که به طور طبیعی در دهان و مواد غذایی وجود دارد. این لایه معمولا ظرف ۲۴ ساعت روی سطح دندان‌ها تشکیل می‌شودولی به‌راحتی با استفاده‌از مسواک برداشته می‌شود ، باید توجه داشت که مسواک زدن باید دائمی و مرتب باشد زیرا در غیراین‌صورت لایه حتما تشکیل خواهد شد. معمولا همه خمیردندان‌ها حاوی تری‌کلوزان و فلوئورید سدیم هستند که همان مواد ضد میکروبی‌اند.
- خمیر دندان حاوی مواد طعم‌دهنده: این نوع خمیردندان‌ها بیشتر جنبه تجاری دارند و وجود آن به معنای خوب بودن خمیر دندان کودکان نیست. این خمیر دندان‌ها بیشتر برای کودکان ساخته می‌شوند تا تمایل آنها را به مسواک زدن بیشتر کنند ، ولی به‌طور کلی تاثیر آنها در پیشگیری از پوسیدگی و محافظت از دندان‌ها ناچیز است.
- خمیر دندان حاوی فلوراید: این ماده روی مینای دندان‌ها رسوب کرده و به شکل یک سپر در برابر اسیدهای سنتز شده ، باکتری‌های دهان و آنهایی که در مواد غذایی و نوشابه‌های گازدار موجود هستند ، اثر می‌کند. بیشتر دندانپزشکان توصیه می‌کنند از خمیردندانهای حاوی فلوراید بالا استفاده کنید تا از سرطان و خشکی دهان پیشگیری شود ، ولی باید دقت کرد که سهوا بلعیده نشوند. خمیردندان حاوی فلوراید در هر سنی قابل استفاده است اما در سنین کمتر از سه سالگی باید میزان استفاده از آن حداقل باشد ، یعنی به اندازه یک دانه ماش روی مسواک. اگر کودکی مدام فلوراید ببلعد دچار مشکلی به نام فلوئوروزیس دندانی می‌شود. این بیماری باعث می‌شود که مینای دندان بخوبی تشکیل نشود و مینای دندان دارای لکه‌هایی مات و سفید تا زرد قهوه‌ای باشد. همچنین بلع زیاد بهترین خمیر دندان برای کودکان حاوی فلوراید باعث تهوع و استفراغ فرد می‌شود.
- خمیر دندان سفیدکننده: بعضی از خمیر دندان‌ها حاوی ماده‌ای به نام پراکساید هستند که سفیدکننده محسوب می‌شود. اما نکته مهم این است که این ماده قادر نیست دندان‌ها را سفید کند. وجود ماده دیگری به نام تری‌پلی‌فسفات سدیم نیز در بعضی از خمیردندان‌ها وجود دارد که باعث شکسته‌شدن رنگدانه‌های موجود در مینای دندان می‌شود و این‌طور به نظر می‌رسد که دندان سفیدتر شده است. خمیردندانهای سفیده‌کننده برای این‌که اثر داشته باشند باید دو بار در روز و به مدت دو تا چهار هفته استفاده شوند. استفاده زیاد از این نوع خمیر دندان باعث سایش مینای دندان شده و دندان‌ها بتدریج حساس‌تر می‌شوند همچنین سایش زیاد سطح دندان ، موجب می‌شود سطح عاج نمایان شود که زردتر از سطح مینای دندان است. بهتر است افراد خود اقدام به سفید کردن دندان نکنند واین کار را به بهترین دندانپزشک کرج بسپارند تا با روش‌های بی‌خطر و تخصصی دندان‌ها را سفیدتر کنند.
- خمیردندانهای گیاهی: این خمیردندان‌ها حاوی طعم و رنگ مصنوعی نیستند. البته خمیردندان‌هایی که حاوی مواد صناعی هستند نیز کاملا بی‌خطرند ، ولی این دو خمیر دندان فرق چندانی با هم ندارند و تاثیر آنها در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها یکی است.
مناسب ترین خمیر دندان برای کودکان
- فلوراید به طور طبیعی در آب و مواد غذایی وجود دارد ، خمیر دندان نیز حاوی فلوراید است. مصرف خمیردندان حاوی فلوراید ۲ بار در روز راه موثری برای کاهش پوسیدگی دندان است.
- به کودکان یاد دهید پس از استفاده از بهترین خمیر دندان برای کودکان حاوی فلوراید ، حتما به طور کامل آن را از دهان خارج کنند.
- به کودکانتان متذکر شوید پس از مسواک زدن دهانشان را با آب نشویند تا تاثیر محافظتی فلوراید تا مدتی روی دندان باقی بماند.
