سلول های بنیادین دندان ها شیری

سلول های بنیادین دندان ها شیری

سلول های بنیادین دندان ها شیری چیست و چه کاربردی دارد؟ این سوالی است که اغلب ما با آن مواجه شده ایم، در این مقاله قصد داریم به بیان توضیحاتی درباره آن بپردازیم. سلول های بنیادی به سلول هایی گفته می شود که توانایی تبدیل شدن به انواع سلول های بدن را دارد و می تواند تولید و تکثیر شود.

این سلول ها در دندان ، خون بند ناف ، مغز استخوان وجود دارد. اين سلولها به دو دسته تقسيم مى شوند: جنينى و بالغ.

سلولهاى بنيادين جنينى قابليت تبديل شدن به هر نوع سلولى را دارند در صورتى كه سلولهاى بنيادين بالغ اينگونه نيستند و تنها مى توانند به سلولهايي تبديل شوند كه از آن منشأ گرفته اند.  سلولهاى بنيادين دندان در واقع همين سلولهاى بنيادين بالغ هستند كه توانايي تبديل شدن به استخوان ، بافت دندان، غضروف، عضله و …. را دارد.

اين سلولها قادر به انجام هيچ عملكردى نيستند اما مى توانند به سلولهايي با قابليت انجام يك عمل تبديل شوند . اين سلولها برخلاف سابر سلولهاى بدن ، قابليت دوباره سازى خود را دارند. بنابراين با توجه به آنچه گفته شد، مى توان به اهميت وجود اين سلولها پى برد.

چرا بايد از سلولهاى بنيادين دندان نگهدارى كرد؟

ذخيره سازى سلولهاى بنيادين به چند دليل توصيه مى شود: به دليل احتمال وجود ريسك برخى از بيماريها در خانواده ها، گاهى به اين سلولهاى بنيادين نياز مى شود. امروزه بيماريهاى بسيارى مورد مطالعه قرار گرفته اند كه به نظر مى رسد مى توانند توسط سلولهاى بنيادين قابل درمان باشند كه از ان جمله مى توان به ديابت نوع يك،سكته ، آلزايمر، پاركينسون، يماريهاى قلبى -عروقى ، سرطان ها و …. اشاره نمود.

همچنين اين احتمال وجود دارد كه در آينده به دليل پيشرفت علم و تكنولوژي استفاده هاى بيشترى از اين سلولها شود بنابراين نبايد فرصت ذخيره سازى اين سلولها را از دست داد.

سلول های بنیادین دندان ها شیری چیست؟

سلول های بنیادی در قسمت پالپ دندان وجود دارند، پالپ به بخش نرم و زنده ای گفته می شود که در داخل دندان وجود دارد.  پالپ دندان داراي دو نوع سلول بنيادين است: سلولهاى بنيادين پالپ دندان دائمى، سلولهاى بنيادين منشأ گرفته از دندان شيري افتاده.

از جمله مهم ترین ویژگی سلول های بنیادین دندان ها شیری و دائمی در دسترس بودن آن ها می باشد.

این نوع سلول در دندانهای شیری کودکان ۵ تا ۱۲ ساله و در دندان های دائمی افراد بالغ وجود دارد.

بهتر است بدانید که سلول های بنیادین پالپ دندان در سال ۲۰۰۳ برای اولین بار استخراج شده است، پرفسور هریس معتقد است در هر خانواده حداقل یک نفر در طول عمر خود به سلول های بنیادین برای درمان نیاز پیدا می کند.

به همین علت است که توصیه می کنند که سلول های بنیادین نگهداری شوند.

چه عواملی باعث منحصر به فرد شدن سلول های بنیادین دندان ها شیری شده است؟

بهتر است بدانید که سلول های بنیادین موجود در پالپ دندان از نظر مزایای که دارد منحصر به فرد شده است. سلول های بنیادین پالپ دندان قابل تفکیک به سلول های ماهیچه ای ، مولد انسولین و غیره می باشد.

این سلول ها با بیو مواد ها می توانند تعامل برقرار کرده و آن ها را بازسازی کنند. این نوع سلول ها قابلیت تکثیر در شرایط کنترل شده را دارند.

جمع آوری سلول های بنیادین دندان ها شیری آسان می باشد.

كدام دندان براى استخراج سلولهاى بنيادى مناسب است؟

دندانى كانديد مناسب جهت استخراج سلولهاى بنيادى مى باشد كه داراي پالپ سالم باشد. بنابراين دندانهاى پوسيده اى كه به دليل پوسيدگى يا عفونت كشيده مى شوند كانديد مناسبى نمى باشند.

البته گاهى دندانهايي كه داراي پوسيدگى هستند داراي عروق و اعصاب سالم هستند كه مى توان براي استخراج سلولهاى بنيادبن از آنها استفاده نمود. همچنين دندانى كه بيشتر از نصف ريشه آن باقى مانده باشد دندان مناسبى است ولى دندانهايي كه خيلى لق باشند و در حال افتادن باشند دندانهاى مناسبى نمى باشند. بنابراين قبل از لق شدن و افتادن كامل دندان، از اين دندانها استفاده نمود.

مثلاً دندانهايي كه به دلايل ارتودنسى كيده مى شوند، مى توانند جهت استخراج سلولهاي بنيادين مورد استفاده قرار بگيرند. دندانهاى جلويي به دليل داشتن پالپ بزرگتر و معمولاً سالم كانديد مناسب ترى نسبت به دندانهاى عقبى مى باشند.

دندان شیری افتاده را چه کنیم ؟

با گسترش آگاهی در والدین ، با افتادن دندان شیری این سوال در ذهن آن ها ایجاد می شود که دندان شیری افتاده را چه کنیم ؟

متاسفانه امكان نگهدارى دندان در منزل وجود ندارد. والدین می توانند با تحقیق و پرس و جو و مشورت با متخصص دندانپزشکی کودکان دندان شیری افتاده شده را به یک مرکز مجهز جهت نگهداری ببرند.

افراد با نگهداری دندان شیری می توانند یک سرمایه گذاری کوچک داشته باشند تا در موارد وخیمی که خود کودک یا والدین نیاز به سلول بنیادین داشتند از آن استفاده کنند.

طرز نگهداری دندان شیری افتاده چگونه می باشد؟

والدین با مشورت با دندانپزشک کودکان می توانند اطلاعات جامعی درباره طرز نگهداری دندان شیری افتاده شده به دست آورند.

دندانپزشک اطفال به والدین توصیه می کند با بردن دندان شیری به سازمان مجهز از حفظ و نگهداری آن اطمینان حاصل کنند. بهتر است دندانها در يك محلول مخصوص و در ظرف مخصوص قرار داده شده و طي ٢حداكثر ٢-٥ روز به مركز مربوطه ارسال شود. در حال حاضر يك مركز خاص در اصفهان  اقدام به انجام اين پروسه مى نمايد و اين فرآيند به صورت آزمايشى در حال اجراست تا در صورت مؤثر بودن در مقياس وسيع در آينده اجرا شود.

سلولهاى بنيادين دندان های شیری در مرکز نگهداری، طی فرآیندی در چندین درجه زیر صفر نگهداری شده و طول عمر آن ها افزایش می یابد. معمولاً اين سلولها را مى توان براى مدت بيش از ٢٠ سال نگهدارى كرد.

هزینه نگهداری سلول های بنیادی دندان شیری چقدر می باشد؟

استخراج، كشت و ذخيره سازى اين سلولها نيازمند صرف هزينه و زمان مى باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره هزینه نگهداری سلول های بنیادی دندان شیری شما می توانید با متخصص دندانپزشکی اطفال مشورت کرده یا به مرکز نگهداری از سلول های بنیادین دندان ها شیری مراجعه کنید.

دکتر ماندانا حجازی
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان – دارای بورد تخصصی، عضوو هیئت علمی دانشگاه

( ارتودنسی اطفال – فیشور سیلانت – فلوراید تراپی – فضانگهدارها – روکش دندان شیری – عصب کشی دندان شیری – دنـدانپزشکی تحت بیهـوشی)